Konsantrasyon Bozukluğu Nedir? | Dikkat Kontrolü
günümüzde birçok sebepten kaynaklanan odaklanma sorunu kişilerin üretkenliğinin azalmasına, kendilerini yetersiz hissetmesine neden oluyor.
Peki konsantrasyon bozukluğu nedir? Bunun için neler yapabiliriz? Dikkat kontrolümüzü nasıl sağlarız?
Konsantrasyon-Dikkat Kontrolü Nedir?
Dikkat kontrolü, bir bireyin neye dikkat edeceğini ve neyi göz ardı edeceğini seçtiği kapasitesidir. İç kaynaklı dikkat veya yönetici dikkat olarak da bilinir. Daha genel bir tabirle, dikkat kontrolü, bir bireyin konsantre olma becerisi olarak tarif edilebilir.
Konsantrasyon Bozukluğu Nedir?
Zihnin, uyaranlara karşı sürekli olarak tepki vermesi ve o ana odaklanamamasına konsantrasyon bozukluğu adı verilir. Ancak günlük veriminizi etkileyen konsantrasyon bozukluğunu hızlı bir şekilde tespit edebilir, uzmanlar eşliğinde basit tedavi yöntemleriyle üstesinden gelebilirsiniz.
Dikkat Eksikliği Ve Konsantrasyon Problemi Nedir?
Dikkat eksikliği ve konsantrasyon problemi, kişide dikkatsizlik, huzursuzluk, organize olamama, dağınıklık, zamanı yönetememe, acelecilik, işlerini bitirmede güçlük, sabırsızlık gibi belirtilerle kendini gösteren bir dikkat bozukluğudur. Tüm bu belirtiler, kişinin yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve hatta ilişkilerinde bozulmaya, iş yaşamında güçlüklere yol açabilir. Bu probleme sahip kişinin yaşı ilerledikçe koşma, her an kıpır kıpır olma gibi belirtilere daha az rastlanır; bunun yerine işte verimsiz çalışma, işleri tamamlayamama, trafikte tehlikeli araç kullanımı gibi belirtiler ön plana çıkar.
Dikkat eksikliği ve konsantrasyon problemi yaşayan kişilerin günlük hayat sırasında yaşamaları olası bazı sorunlar şu şekilde sıralanabilir:
İşlerini tamamlayamama,
Ayrıntılara dikkat etmekte zorlanma ve oturduğu yerde duramama,
Konsantrasyon isteyen işlerde başarılı olamama,
Sık sık iş değiştirme,
Yapılması gereken işleri sürekli erteleme,
Karşısındaki dinlemekte zorlanma,
Konuşmaları akılda tutamama,
Sorun soru bitmeden yanıtlamaya çalışma,
Başkalarının sözünü kesme,
Aniden para harcama ve plan değiştirme,
Sürekli olarak kendini güvensiz ve huzursuz hissetme.
Dikkat eksikliğinin beraberinde getirdiği tüm bu olumsuzlukların kişilerin sosyal ve iş yaşamlarını ciddi şekilde etkilemesi kaçınılmazdır.
Dikkat Eksikliği Ve Konsantrasyon Problemlerinin Nedenleri
Dikkat eksikliği ve konsantrasyon problemlerinin altında pek çok farklı neden olabilir. Beslenme bozuklukları, uykusuzluk, genetik faktörler bu nedenlerden bazılarıdır. Bunun yanı sıra günümüzde teknolojinin yaşamımızın merkezine yerleşmesi de bu türden problemlerin artmasına neden olarak gösterilmektedir. Günümüz teknolojisi, insanlarda odaklanma ve konsantrasyon eksikliğine yol açabilmektedir. Sosyal medya bildirimleri, saat alarmı, SMS ve çağrı bildirimleri; korna gibi dış uyaranlar, sürekli duyduğumuz seslerdir ve tüm bunlar arasında bir işe odaklanmak bir hayli zor olabilmektedir. Zamanla odaklanma yeteneği köreldiği için de sessiz ortamlarda dahi konsantre olmakta zorluk çekilmesi son derece olasıdır.
Dikkat Eksikliği ve Konsantrasyon Problemleri Tedavisi
Dikkat eksikliği ve konsantrasyon problemleri yaşayan kişiler, öncelikle kendilerinde böyle bir durum tespit ettiklerinde uzman desteği alabilirler. Uzman tarafından belirlenen ilaç tedavisi veya psikolojik destek ile bu türden problemlerin üstesinden gelmek mümkündür. Bunun yanı sıra dikkat eksikliği ve konsantrasyon problemlerinden kaçınmak için de bazı sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsenebilir.
Kendinize bir görev listesi hazırlayın ve birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmayın. Bu türden kişisel odaklanma teknikleri geliştirmek, konsantrasyon arttırıcı etkiye sahiptir.
Sağlıklı ve çeşitli beslenin. Sağlıklı beslenmek kişiye konsantrasyon gücü sağlamaktadır.
Düzenli ve kaliteli uyuyun. Zihnin tam anlamıyla dinlenmesi odaklanma yeteneğini geliştirir.
Düzenli beyin egzersizleri yapın. Bulmaca çözmek, zekâ oyunları oynamak güçlü konsantrasyon arttırıcılardır.
Spor, yürüyüş gibi fiziksel aktiviteler konsantrasyon arttırıcı etkiye sahiptir.
Uzman desteği alın. Eğer tüm bunları uygulamanıza rağmen dikkat problemi yaşadığınızı düşünüyorsanız terapi veya ilaçlı tedavi ile bu sorunun üstesinden gelebileceğinizi unutmayın.
Konsantrasyonu Arttırmanın Yolları
Konsantrasyonunuzu arttırmak için öncelikle kendinize “Dikkatimi dağıtan şeyler nelerdir?” diye sorun ve boş bir sayfaya dikkatinizi bozduğunu düşündüğünüz bedensel, çevresel ve psikolojik etkenleri yazarak, kendi farkındalığınızı kazanın. Cep telefonu, yorgunluk, uykusuzluk, olumsuz düşünceler, kaygı, araya giren konuyla alakasız işler gibi bir yığın şey sayabilirsiniz. Tespit ettiğiniz etkenlerin karşısına da dikkat bozukluğunuza bağlı gelişen sorunlarınızı yazın. Bu sorunlar aşağıdakilerden biri veya birkaçı olabilir.
Karşınızdaki kişiyi dinlemekte zorlanmak
Detayları kaçırmak
Sürekli huzursuz hissetmek
Verilen görevleri uygulamakta veya akılda tutmakta zorluk çekmek
Planlanan şeyleri zamanında tamamlayamamak veya planlayamamak
Başarısızlık
Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği Belirtileri
Çocukluk çağı dikkat eksikliği ve hiperaktivite sendromunun belirtileriyle, erişkin çağda karşılaşılan belirtiler farklıdır.
Yetişkinlerde görülen belirtiler aşağıdaki gibidir:
Karşınızdaki konuşurken uzun süre dinlemekte zorlanmak, detaylara inilmesinden hoşlanmamak
Karşınızdaki konuşurken bir anda hayal kurmaya başlamak, konuşmadan tamamen kopmak
İki işle aynı anda ilgilenemeyip iyi yaptığınız bir işe de normalinden fazla odaklanarak dış dünyaya tamamen kapanmak
Sabahları işe geç kalmak, işleri sürekli ertelemek, işleri bir türlü sıraya koyamamak
Cüzdanı ofiste veya arabada unutmak, cep telefonunu masada unutmak gibi sık kullanılan eşyaları kaybetmek veya yanınıza almayı unutmak
Düşünmeden konuşup, fevri davranıp sonrasında pişman olmak
Bir anda parlama, öfke kontrolünde zorluk çekme
Dikkat Eksikliği Tedavisi
İlaçlar
Uzman psikiyatristler tarafından çeşitli antidepresanlar veya uyarıcılar reçete edilebilir. Dikkat eksikliği ilaçları, ileri düzey dikkat problemi olanlar için önerilmektedir. Reçete edilen ilaçlar ilk etapta iyi sonuçlar vermeyebilir. Bu yüzden doktorunuz birkaç farklı ilaç ile deneme yanılma yöntemine gidebilir.
Terapi
Uzman psikologlar yardımıyla bilişsel-davranışçı terapi uygulanabilir. Dikkat eksikliği problemi olan hastada çeşitli farkındalıklar yaratılabilir ve çeşitli görev listeleri ile alışkanlıkları yönetilebilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
İlaç kullanmak istemeyen ya da ilaç kullanımını gerektirecek düzeyde şikayetleri olmayanlar ve bu sorunu kendi başına çözmek isteyen kişilerin en iyi tercihi yaşam tarzı değişiklikleri ve alışkanlıklarında değişikliğe gitmek olacaktır. Örneğin şeker kullanımını azaltmak ve havuç suyu içmek dikkat eksikliğine iyi gelir. Spor faaliyetleriyle ilgilenmek ve beyin egzersizleri yapmak dikkat eksikliğine iyi gelir.
Sosyal Destek
Hastanın dikkat eksikliği veya hiperaktivite bozukluğu yaşadığı ve ona nasıl davranılması gerektiği konusunda en yakınında bulunan (aile bireyleri ve iş arkadaşları) kişilere bilgi verilebilir. Aynı hastalığı taşıyan diğer kişiler ile bir araya gelmesi sağlanabilir. Dikkat eksikliği olan bireyler kendilerince bulduğu yöntemleri tartışıp geliştirebilir; hiperaktif belirtileri olanlar da nasıl başa çıktığını tartışıp geliştirebilir.
Çocuklarda Dikkat Eksikliği
Çocuklarda belirtiler genellikle yetişkinlerdeki dikkat eksikliği belirtilerinden oldukça farklıdır. Bununla birlikte, çocuklarda dikkat eksikliğinin en büyük göstergesi genellikle yaşına uygun olmayan, ve diğer çevresel, psikolojik veya fiziksel faktörlerin neden olmadığı dikkatsizliktir.
Okulda ve evde işte veya oyun etkinliklerinde dikkat edilmesi zorluğu
Bir görev için gereken oyuncaklar, kalemler, kitaplar ya da araçlar gibi şeyleri kaybetme ya da unutma
Hareketsiz veya sürekli çaba gerektiren aktivitelerden kaçınır veya hoşlanmaz
Düzensizdir ve ayrıntılara çok dikkat etmez
Önceden planlama gerektiren görevlerde sorun yaşar
Sürekli bir şeyler unutur ve kolayca dikkati dağılır
Yönergeleri izlemez veya görevleri tamamlamaz, çoğu zaman tamamlanmamış bir etkinlikten diğerine atlar
Birisi onunla konuşurken dinliyor gibi görünmez
Ayrıntılara özen gösteremez, derslerde dikkatsizce yanlışlar yapar
Günlük aktiviteler konusunda çok unutkandır
Hayal kurmaya eğilimi vardır
Talimatları nadiren dikkatli ve eksiksiz takip eder
Sinir krizi atakları yaşar
Çocuklarda Dikkat Eksikliği Tedavisi
Dikkat eksikliği tedavisinde en önemli seçeneklerden birisi ilaç tedavisidir. İlaçla tedavi gören çocukların %70-80’ninde belirtilerde azalma görülmektedir. Ancak belirtilerde azalma olması bozukluğun ortadan kalkması anlamına da gelmemektedir. İlaçla tedavi, çocuk psikiyatristi gerek görüyorsa söz konusu olmalıdır. Ayrıca davranışsal ve akademik gelişme sağlanması için çocuğun psiko-eğitimsel yardımlara gereksinimi vardır. Aksi takdirde ilaçla tedavide amaca ulaşmak pek mümkün değildir. İlaç tedavisiyle eş zamanlı uygulanan bilişsel-davranışçı terapi ve dikkat artırma eğitimi gibi yöntemler tedavide iyileşme oranlarını yükseltmektedir. Kaynak
Diğer yazılarıma buraya tıklayıp ulaşabilirsiniz. 🙂
Daha fazlası için Instagram’da takip edebilirsiniz… cigdemmmky
Sevgilerimle
Çiğdem
