Gaziantep’in Batık Köyleri … 2000 yılında açılan Birecik Barajının kapaklarının açılması ile Şanlıurfa ve Gaziantep arasında birçok köy ve yer su altında kalmıştı. Her ne kadar bu köyler içinde Şanlıurfa Halfeti sınırları içinde bulunan Savaşan Köyü ve Halfeti ilçesi ve Gaziantep sınırlarında kalan Rum Kale meşhur olsa da toplamda 17 köy ve 1 ilçe sular altında kalmıştı.
Bu yazımızda meşhur Belkıs – Zeugma Antik Kenti ile başlayan harika bir rota bulacaksınız. Özellikle gezilecek farklı bir rota arayanlar ve fotoğraf çekmeyi sevenler bu köylere ve rotaya bayılacaklar.
Bir diğer rota olan Rumkale – Halfeti Gezi Vidoesunu da aşağıdaki bağlantıdan izleyebilirsiniz.
Aşağı Fırat Rotasına Nasıl Gidilir?
Bu rotayı 2 şekilde gezebilirsiniz.
Tekne Turu ile Gaziantep’in Batık Köyleri
Bildiğiniz üzere bu bölgede Halfeti – Rum Kale tekne turları meşhur, ancak her iki mekanda hizmet veren tekne turu hizmeti veren firmalar ile anlaşarak aşağıda anlatacağım köyleri dahil eden bir rota üzerinde gezebilirsiniz. Rum Kale’den Zeugma Antik Kenti’ne kadar tekneler durmasa bile 3 saate yakın bir sürede gidiyor bu yüzden fiyat biraz daha pahalı olacaktır. 2021 itibariyle saatliği 150 TL civarında bir ücret talep ediliyor.
Ancak tekneyi tamamen siz kiraladığınız ve içine kapasitesinin izin verdiği insan sayısını doldurabildiğiniz için grup halinde giderseniz oldukça hesaplı olacaktır. Eğer rotayı tamamladıktan sonra aynı yolu dönmek istemiyorsanız, sizi getiren araca Belkıs İskelesine gelmesini ve sizi almasını söyleyebilirsiniz. Tabi bu grup halinde otobüs ya da dolmuşla gelenler için bir seçenek. Sonuçta özel aracınızla bunu yapmanız mümkün olmayacaktır.
Bunun dışında Mayıs – Temmuz aylarında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin işletmeciliğini yaptığı ve Belkıs İskelesinden kalkan Feribotlara da binerek hızlı bir şekilde bölgeyi gezebilirsiniz. Bunu çok tavsiye etmesem de bu da bir seçenek.
Karayolu İle Gaziantep’in Batık Köyleri
Bu kısmı aşağıda detaylı bir şekilde, konumlarını ve haritayı da koyarak anlatacağım. Şunu da belirtmem gerekiyor: 5-6 saat süren bu rota üzerinde maalesef nadiren yeme içme hizmeti veren yerler göreceksiniz. Bunlardan 1-2 tanesi Gümüşgün’e varmadan bir balık çifliği ve Kayacık köyünde bulunan ve yemek de yapan fırın. Onun dışında yakıt almanız ya da ihtiyaçlarınızı karşılayabilmeniz için herhangi bir mekan yok.
Gaziantep’in Batık Köyleri
Normalde bu bölgeyi gezmek isteyenler, Halfeti – Rum Kale’yi baz alarak gezmeye başladıkları için ziyaretçiler genelde ya Halfeti’den ya da Rum Kale’den gezilerine başlıyorlar. Ancak bu yazımız tam ters istikamette bulunan köyle ilgili olduğu içi Gaziantep Nizip ilçesi sınırları içinde bulunan ve şehir merkezine yarım saat uzaklıkta bulunan Zeugma Antik Kenti’nden rotanıza başlamanız gerekiyor.
1- Zeugma Antik Kenti – Gaziantep’in Batık Köyleri
Ülkemizin en ünlü antik kentlerinden biri olan Zeugma diğer adıyla Belkıs Antik Kenti, Büyük İskender’in generallerinden biri olan I. Selevkos Nikator tarafından MÖ. 300’de, Büyük İskender’in, Fırat Nehri’ni geçtiği yer olan bu bölgede Selevkeia Euphrates kuruldu. Hatta tam karşısına da Apama adı verilen bir başka kent kurularak bu iki kent köprüyle birbirine bağlanmış.
Kent Roma Hakimiyetine geçince de “geçit” anlamına gelen Zeugma adını almış. Roma döneminde görkemli ve altın bir çağ yaşayan Zeugma maalesef MS 256 yılında Sassani Kralı 1. Şapur’un gazabına uğramış ve Şapur şehri yakıp yıktıktan sonra kaderine terk etmiş. Bu olaydan sonra da Zeugma hiç bir zaman aynı ihtişamına ulaşamamış.
Roma medeniyetinin kurulduğu yerlerde sanat ve mimarinin ne kadar geliştiğini az çok biliyorsunuzdur. Bu bölgede yüzlerce ihtişamlı villanın yanı sıra pek çok önemli yapı da Roma döneminde inşa edilmişti. En önemlisi de şu anda Antakya ve Şanlıurfa ile birlikte ülkemizde bulunan en ünlü mozaikler, bu villa ve yapıların da en önemli bileşenlerinden biri oldu.
Bu bölgenin sular altında kalacağı belli olduktan sonra, bu alandan çıkarılan pek çok mozaik ve tarihi eser Gaziantep Mozaik Müzesine taşınmıştı. Ancak yukarıda kalan kısımlara dokunulmayarak ve bu bölge güzel bir bina ile müze haline getirilerek, bölgeyi ziyaret edenlere harika bir antik kent deneyimini gezme deneyimi yaşatıyor.
Hatta 4-5 sene önce bulunan yeni villalar ve mozaikler için arkeolojik kazılar devam ediyor. Birkaç sene içinde bu alanları da gezebileceksiniz.
Antik Kent’i müze kart ile ücretsiz gezebilirsiniz. Alana varmadan önce sizi karşılayacak olan Ziyaretçi Merkezinde de kafe -restoran – WC gibi imkanlar da bulunuyor. En güzeli de Antik Kentin önünde muhteşem bir Fırat Nehri manzarasının olması. Konum için: Tıklayın
2- Aşağıçardak Köyü
Bu köy bu rotada göreceğiniz köyler için de en az dikkat çeken olacaktır. Bölge sular altında kalınca, köy ahalisi de yukarıdaki kısımda köyü tekrar kurmuş. Aşağıda güzel bahçelerin içinde evler göreceksiniz. Diğer köyler gibi tarihi evleri burada görmek pek mümkün değil. Konum sizi yeni köye kadar götürecek ancak siz patikaları takip ederek nehir kenarına kadar ulaşabilirsiniz. Konum için: Tıklayın
3- Erenköy (Kahten)
Bu rotadaki en çok merak edilen köy olmasının sebebi Türkiye’nin tek batık 3 şerefeli minaresinin burada bulunması. Çoğu insan Halfeti’ye bağlı Savaşan Köy’ ündeki minare ile karıştırabilir ancak burası farklı bir yer. Zaten Rum Kale – Halfeti tekne turlarıyla göremeyeceğiniz bir yer.
Köyde şu anda 5-6 aile halen yaşıyor. Minare dışında pek bir şey yok. Bir çok ev ve yamaçların aşağı kısmındaki yapılar su altında bulunuyor. Köyün tepe noktasında ise Şıh Mahmut türbesi bulunuyor. Drone ile çekim yapmak için en güzel yerlerden biri. Konum için: Tıklayın
4- Gümüşgün (Ehneş) Köyü
Rotadaki bir diğer önemli köy olan Gümüşgün Köyü. Erenköy’den yaklaşık 7 km uzaklıkta bulunan Gümüşgün Köyü boşaltılmadan önce Selanik’ten gelen göçmenlerin yaşadığı bir köydü.
Köy, Ermeni köylerinden biri olarak da geçiyor. Zaten köyü gezerken Ermenilerin yaptırdığı şahane konakları görebiliyorsunuz. Bunun dışında da evlerin sıralandığı tepe üzerinde onlarca mağara bulunuyor. Bu mağaraların çoğu kiler ve ahır olarak da kullanılmış.
Köyün sağındaki yoldan 400-500 m yürüdükten sonra sizi 2000 yıllık ve Roma döneminden kalma taş ocakları karşılayacaktır. Maalesef kimsenin varlığından bile haberdar olmadığı ve bakımsız bir halde bulunan bu muhteşem mekan Zeugma Antik Kenti ve bölgedeki köylerde yapılan bir çok evin taşlarının çıkarıldığı yer.
Tekne ile gezerken bu mekanı görebiliyorsunuz ancak karayolu ile Gümüşgün’e kadar gelmişken taş ocaklarını görmeden dönmeyin derim. Konum için: Tıklayın
5- Korucak Köyü
Nizip ilçesine bağlı bir diğer köy olan Korucak köyü, bu rotada olup da tekne turu ile göremeyeceğiniz bir yer. Çünkü iç kısımda tepelerin üzerinde kurulmuş. Zamanında köyün üstüne eteğine kurulduğu dağdan kayaların düşme tehlikesinden dolayı, dağın üst kısımlarına devlet kararıyla taşınmıştı sonrasında da çeşitli sebeplerden dolayı tekrar boşaldı.
Şu anda fotoğrafçılar için şahane çekim imkanları sunan boş taş evler dışında pek bir şey yok ama görülmeye değer. Rotanın biraz dışında kaldığı içi ya Gümüşgün ‘den sonra ya da Rum Kale’ye kadar gittikten sonra dönüş yolunda uğrayabilirsiniz.
6- Kamışlı Köyü
Görsellik açısından bu rotadaki en güzel köy olan Kamışlı Köyü de fotoğrafçıların gözde mekanlarından. Fırat’ın tam kıyısındaki bir tepenin yamaçlarına kurulan Kamışlı Köyü’nin alt kısmındaki bir çok ev su altında kalsa da üst kısımlarda bulunan ve bir arada sıralanmış 15 civarındaki taş ev, gerçekten muazzam bir ambiyansın ortaya çıkmasını sağlamış.
Evler kesme taşlardan yapılmış ve köyün az yukarı kısmında ana kayaya oyulmuş olan Kaya Kilisesi ve Kaya Mezarları bulunuyor.
Aslında Gümüşgün köyü ile birlikte turizm yatırımları için en müsait yerlerden biri ama maalesef henüz buranın sağlıklaştırılması ve turizme kazandırılması adına hiç bir çalışma yapılmıyor. Umarız en kısa zamanda yok olmadan çalışmalar başlar. Konum için: Tıklayın
7- Rum Kale
Bu rotayı yapıp da Rum Kale’ye de uğramamak olmazdı. Zaten tekne turu yapacaklar için sorun yok her türlü kaleyi görebilecekler ancak karayolu ile gideceklerin Kamışlı Köyü’nden sonra 1 saatlik bir yolculuk daha yapmaları gerekiyor. Yolculuğun sonunda da Rum Kale’nin üst kısmına yakın bir kısma geleceksiniz. Sonrasında şimdilik yürüyerek devam etmeniz gerekiyor.
Rum Kale’ye daha önce çıkmamış olanlar için çok güzel bir fırsat olacaktır. Çünkü yolu takip ettiğinizde en sonra kalenin en üstünden bu sefer manzarayı izleyebileceksiniz. Rum Kale ile ilgili detayları daha önceki bir çok yazımda ve youtube videolarımda anlatmıştım. Linklerden ulaşabilirsiniz. Rumkale ve Gaziantep Gezilecek Yerler
Ve henüz çok bilinmeyen bir rotayla daha sizleri tanıştırmış oldum. Bir sonraki macerada görüşmek üzere.
Daha fazlası için Instagram hesabımı da takibe almayı unutmayın.
Keyifli geziler.
