Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi
Ankara’da yaşayan müze ve tarih severleri böyle alalım. Yakın zamanda müzeye çevrilen Ankara‘nın simge binalarından Türkiye İş Bankası Müzesi‘nin tarihi binası hem mimarisiyle hem de içinde sergiledikleriyle oldukça etkileyici. Ayrıca tarihi ve mimari değere sahip bu binada dolaşmak, binanın ruhuyla selamlaşmak oldukça mutluluk verici. Eğer siz de benim gibi müze gezmekten keyif alıyorsanız iktisadi bağımsızlığın öneminin vurgulandığı bu müzeye bir gününüzü ayırabilirsiniz. Ama önce müze hakkında yazdıklarımı okumaya buyurun. Ankara’da yaşayan müze ve tarih severler buraya. İşte karşınızda Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi.
Cumhuriyetin ilk bankası olan Türkiye İş Bankası, Ankara Ulus’ta bulunan tarihi binasını 26 Ağustos 2018’de aldığı kararla müzeye dönüştürdü. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 26 Ağustos 1924 yılında kurulan Türkiye İş Bankası ülkemizin iktisadi bağımsızlık ve kalkınma süreci yolunda atmış olduğu önemli adım ve hatıraları toplumla paylaşmak adına bu müzeyi açtı. Bir ülkenin gelişimindeki en önemli etkenlerden biri olan iktisadi bağımsızlığın önemini vurgulamak için ve Atatürk’ün askeri zaferlerin ancak iktisadi zaferlerle kalıcı olabileceği vizyonu çerçevesinde müzeye “Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi” adı verildi.
Türkiye İş Bankası’nın üçüncü genel müdürlük binası olan tarihi bina Ulus Meydanı’nın hemen yanı başında bulunuyor. İtalyan kökenli mimar Giulio Mongeri tarafından oldukça zarif bir biçimde tasarlanan bina 1929 yılında inşa edildi. Binanın dekorasyonu ise Atatürk’ün Çankaya Köşkü’ndeki çalışma odasını da tasarlamış olan Selahattin Refik Sırmalı tarafından yapıldı. Selçuklu ve Osmanlı Klasik Dönemi formlarından ilham alan Giulio Mongeri’nin tasarladığı cephelerde hem Batı hem de Osmanlı mimarisinin etkisi görülüyor. 90 yıllık tarihi bina Erken Cumhuriyet Dönemi mimarisinin en önemli örneklerinden biri olmasının yanı sıra Ankara‘nın simge yapılarından biri olma özelliğini de taşıyor.
Müzenin Bölümleri
Müzede; orijinalini koruyan tarihi alanlar ve odalar, tarihi objeler, kiralık kasalar sergilenirken ayrıca sanat galerisi ve sergi salonları da yer alıyor.
Bodrum Kat – Kiralık Kasalar
Müzenin bodrum katında “Kiralık Kasalar” bölümü yer alıyor. 1350 adet kiralık kasanın bulunduğu bu bölüm ziyarete açık. Zamanında müşterilerin mücevherlerini, kıymetli eşya ve belgelerini sakladığı bu dairenin zırhlı kapısı ise daha önce benim gibi böyle bir kapı görmeyenler için oldukça şaşkınlık verici olabilir.
Zemin Kat – Müze
Binanın kapısından giriş yapar yapmaz göze çarpan ilk şey içerisinin zarifliği oluyor. Giriş yaptıktan hemen sonra sağ ve sol tarafta vezneler bulunuyor. Veznelerin arkasındaki bölümlerde bankanın koleksiyonunda yer alan tarihi hesap makineleri, daktilolar, hesap ve muhasebe defterleri, çekler, yazışmalar ve daha birçok önemli belge ve objeler sergileniyor. Ayrıca bu katta ülkemizin ve bankanın iktisadi bağımsızlık ve kalkınma yolunda atmış olduğu adımların anlatıldığı bölüm yer alıyor. Ülkemizin iktisadi tarihine ışık tutan bu bölümde fotoğraf, film, belge ve objeler sergileniyor. Burayı gezerken ve yazılan bilgileri okurken savaştan yeni çıkmış ülkemizin iktisadi bağımsızlık ve kalkınma yolunda başardığı işler karşısında duygulanmamanız ve gurur duymamanız mümkün değil.
Birinci Kat – Müze
Tarihi odaların bulunduğu bu katta odalar orijinaline uygun olarak korunuyor. Uzun yıllar Yönetim Kurulu toplantılarına ve bankanın en önemli toplantılarına ev sahipliği yapan salon da birinci katta yer alıyor. Yönetim Kurulu hala her yıl bankanın kuruluş yıl dönümü olan 26 Ağustos’ta bu salonda toplanıyor. Tarihi binanın müzeye dönüştürülme kararı ise yine bu salonda verilmiş. Ayrıca bu salonun girişinde bankanın ilk hesap defterini görmek mümkün. Banka kurulduktan sonra Banka tarafından 1 numaralı hesap Mustafa Kemal Atatürk‘e verilmek istenir ancak Atatürk bunu kabul etmez, 1 numaralı hesabın daima millete ait olduğunu söyler. Bunun üzerine 1 numaralı hesap TBMM’ye verilirken 2 numaralı hesap ise Atatürk‘e verilir.
Atatürk’ün misafir edildiği salon olarak da bilinen “Mavi Salon” diğer adıyla “İdare Meclisi Salonu” ve Genel Müdür Celal Bayar’ın odası yine bu katta bulunuyor ve orijinaline uygun olarak korunuyor. Atatürk’ün ziyareti esnasında çekilmiş bir fotoğraftan Kurt Bullen tarafından yapılan yağlı boya tablo ve Atatürk’ün bankanın İskenderiye Şubesi’ne hitaben imzaladığı Weinberg tablosu da sergileniyor. Bu katta ayrıca Türkiye İş Bankası’nın yapıldığı tarihte Türkiye’de en uzun bina olma özelliği taşıyan Genel Müdürlük binalarının maketleri de bulunuyor.
İkinci Kat – Kalıcı Sergi
İkinci katta bankanın iletişim faaliyetlerini anlatan “Türkiye İş Bankası İftiharla Sunar” başlıklı daimi sergi bulunuyor. Bu katta bankanın iletişim faaliyetleri detaylı bir şekilde sergilenirken Türkiye İş Bankası’nın zamanında dağıtmış olduğu tarihi kumbaraları da görmek mümkün.
Üçüncü Kat – Sanat Galerisi
Bu katta bulunan sanat galerisi ise benim gittiğim tarihte Nazım Hikmet sergisine hazırlandığı için kapalıydı. Dönemsel olarak sanat galerisinde sergilenenler değişiyor.
Dördüncü Kat – Süreli Sergi
Süreli sergi salonunda Mili Mücadele’nin 100. Yılında “İstiklal” Sergisi yer alıyor. Serginin bir ayağı ise bankanın İstanbul’da bulunan müzesinde bulunuyor. Bu sergi Milli Mücadele’nin 100. yılında Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anmak ve bizlere bir kez daha milletimizin verdiği mücadeleyi hatırlatmak adına hazırlanmış. Sergi altı bölümden oluşuyor ve “1912-1922 On Yıllık Savaş”, “Mütareke ve İşgal”, “Direniş ve Kuvayi Milliye”, “Düzenli Ordu ve Sathı Müdafaa”, “Hukuk ve Taarruz”, “İstiklal ve Cumhuriyet” başlıkları altında ziyaretçileri tarihte yolculuğa çıkarıyor.
Oldukça kapsamlı bir şekilde hazırlanmış sergide 1000’e yakın belge, fotoğraf, film ve obje bulunuyor. Bunların arasında askeri objeler, savaş döneminde kaleme alınmış günlükler, askeri emirler, haritalar, o dönemde yayımlanmış gazetelere yansıyan başlıklar, Milli Mücadele’yi anlatan propaganda afişleri ve daha birçok özel belge yer alıyor. Ayrıca projeksiyonlarda Milli Mücadele dönemine ait çok sayıda tarihi görüntü izlenebilirken etkileşimli ekranlar sayesinde de birçok bilgiye ulaşılabiliyor. Bunun yanı sıra sergide belli saat dilimlerinde rehberli tur da yapılıyor.
Atatürk’ün, silah arkadaşlarının ve Türk milletinin vermiş olduğu mücadeleyi kalben hissedeceğiniz bu sergi bugüne dek Milli Mücadele ile ilgili hazırlanmış en kapsamlı sergilerden biri. Bu toprakların nasıl kazanıldığını ve Cumhuriyet’in hangi şartlar altında kurulduğunu hatırlarken duygulanmamanız mümkün değil. Atatürk‘e, silah arkadaşlarına ve Türk Milleti’ne bir kez daha saygı ve minnet duymanızı sağlayacak bu anlamlı sergi yıl sonuna kadar açık.
Müze Ne Zaman Açık?
Müze; Pazartesi günleri, Ramazan ve Kurban Bayramları’nın ilk günleri ile 1 Ocak hariç her gün 10.00-18.00 saatleri ziyarete açık olup giriş ücretsiz.
Son olarak iktisadi bağımsızlığın öneminin vurgulandığı bu müzeyi, özellikle duygularınıza hakim olamayacağınız Mili Mücadele’nin 100. Yılında “İstiklal” Sergisi sona ermeden bir an önce ziyaret etmenizi tavsiye ederim.
Ayrıca İstanbul Müze Rehberi ve Gaziantep Müze Rehberi yazılarımıza göz atmayı unutmayın!
Sevgiler.
Evrim
