Dünyanın En Büyük 5 Kütüphanesi
Kitaplar, geçmişi bugüne, bugünü geleceğe taşır ve böylece insana ve yaşama değer katar. Önceki yazımda kitaplardan konuşmuştuk. Gelin bugün kütüphanelerden bahsedelim ve dünyanın en büyük 5 kütüphanesini inceleyelim.
Kütüphane; İlber Ortaylı’ya göre beşeriyetin hafızası, Dominguez’e göre ise zamana açılan bir kapı. İnsanoğlu, ‘söz uçar, yazı kalır’ demiş ve yüzyıllardır oluşturdukları büyük kütüphaneler ile geçmişten günümüze ışık tutmuşlar. Büyük bir şehir kurmayı hayal eden Büyük İskender, kendi adını taşıyan İskenderiye şehrini kurarken yaptığı ilk şeylerden biri de şehre yakışır büyük bir kütüphane yaptırmak olmuş. Böylece bilinen ilk kütüphane m.ö. 7. yüzyılda İskenderiye Kütüphanesi olmuş. Ne var ki o da tıpkı Pers, Endülüs, İstanbul ve Bağdat Kütüphaneleri gibi yakılmış ve maalesef bugünlere ulaşamamış. Savaş zamanlarında şehri almaya gelenlerin yaptıkları ilk hamle şehrin hafızasını silmek olmuş. Ne demişler; Alim bir esere belki birkaç cümleye ömrünü verir, cahil gelir birkaç saniyede yakıp kül eder. Çünkü yıkmak, her zaman yapmaktan daha kolaydır.
Ben bugün geçmişte kalan kütüphanelerden değil şu anda var olan ve bizleri bekleyen Dünyanın En Büyükleri ve mimarileriyle göz alıcı 5 kütüphanesinden bahsedeceğim.
1- İngiliz Kütüphanesi
Bünyesinde yaklaşık 170 milyon eser barındıran ve yılda 1,75 milyon ziyaretçi alan Dünyanın en büyük iki kütüphanesinden biri İngiliz Kütüphanesi. Londra’daki kütüphane, Dünyanın en kapsamlı araştırma koleksiyonuna erişim sağlıyor. Yaklaşık 400 yıl önce kurulan kütüphaneye her yıl 3 milyon yeni kitap ekleniyor. Beatles’ın orijinal el yazması şarkı sözlerinin ve Leonardo Da Vinci’nin not defterinin de yer aldığı İngiliz Kütüphanesi’nde m.ö. 2000 yıllarından kalan birçok el yazması eser de bulunuyor.
2- ABD Kongre Kütüphanesi
1800 yılında ABD’nin başkenti Washington’da kurulan kütüphane sadece 12 yıl sonra savaşta yanıp bütün kitaplarını kaybettikten sonra bağışlanan kitaplarla yeniden toparlanıyor ve günümüze kadar geliyor. ABD Kongre Kütüphanesi, içinde barındırdığı 470 dildeki 40 milyona yakın kitap ve yayınlarla Dünyanın en büyük kütüphanelerinden biri olma özelliğini taşıyor. Halihazırda üç binadan oluşan kütüphaneye her gün 14 bin yeni parça ekleniyor. Milyonlarca özel koleksiyon parçalarının bulunduğu kütüphane, Dünyanın en değerli Kültür Hazinelerinden biri sayılıyor.
3- New York Halk Kütüphanesi
New York henüz dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri değilken ama hızla büyürken, kentin kültür merkezlerinden biri olması için bütün servetini (2,4 milyon dolar) bağışlayan Samuel J. Tilden, şehrin diğer iki kütüphanesi Astor ve Lenux’u da bünyesine katarak halkın hizmetine açık büyük bir kütüphane kurdu. Mimari yapısıyla da çok beğenilen bu yüzden turistleri de cezbeden ve 125 yılı aşkın süredir New Yorklulara hizmet veren New York Halk Kütüphanesi, yıllık 18 milyon ziyaretçi ağırlıyor. Kütüphanede kayıtlı 53 milyon öğe bulunuyor. Bu, halka açık en büyük koleksiyon olduğu anlamına geliyor.
4- Rusya Devlet Kütüphanesi
Her şey 1800’lü yılların ortalarında Kont Nikolai Petrovich Rumyantsev’in, Rusya’nın tarihini, sanatını, özgünlüğünü ve doğasını anlatan bir müze hayal etmesiyle başlıyor ve uzun yıllar süren çalışmalarla Moskova’da büyük bir kütüphane kuruluyor. Dünyanın en büyük dördüncü kütüphanesi olma özelliği taşıyan Rusya Devlet Kütüphanesi bünyesinde 43 milyona yakın eser barındırıyor. Uzun yıllar Lenin Kütüphanesi olarak da anılan kütüphane mimarisiyle de göz dolduruyor.
5- Fransa Milli Kütüphanesi
Önce Kraliyet Kütüphanesi daha sonra Milli Kütüphane olarak anılan Fransa Milli Kütüphanesi, Orta Çağ’ın sonundan beri kurulan kraliyet koleksiyonlarının varisi ve en eski Fransız kültür kurumlarından biri oluyor. Başkent Paris’te kurulan ve 1996’da yeni binasına taşınan kütüphane, 31 milyon ögesi ve 1,5 milyon ziyaretçisiyle Dünyanın en büyükleri arasında yer alıyor. Bence Fransa Mili Kütüphanesi de mimarisi ve koleksiyonuyla görülmeye değer.
Türkiye Millet Kütüphanesi
Gelelim dünyanın en büyükleri arasında yer almasa da bizim için büyük ve kıymetli Millet Kütüphanemize
1 Yorum
Okuma ihtiyacı barut gibidir
Bir kere tutuşunca bir daha sönmez
Victor Hugo..
Millet kutuphanesinin kitaplarla dolup taşması umuduyla ….