Diyarbakır’da Ne Yenir? – Diyarbakır’da Yenilmesi Gereken 15 Lezzet
Her ne kadar dünya vatandaşı olduğumu söylesem de, köklerimin geldiği, beni ben yapan, oralı olduğumu söylemekten gurur duyduğum şehirdir Diyarbakır… Bu yazıda size Diyarbakır Mutfağı ve gittiğiniz zaman mutlaka tatmanız gereken lezzetlerden bahsedeceğim Yani kısacası konumuz ” Diyarbakır’da Ne Yenir? ” olacak. Ama önce biraz içimi dökeyim isterim…
Eskiler Diyarbakır için “taşı kara, bahtı kara şehir” derler. Gerçekten de yakın tarihe baktığımızda Diyarbakır sürekli terör olaylarının gündeme geldiği, insanların gitmekten korktukları bir şehir olarak bilinirdi. Nedense gidenlerin de tadına doyamadığı ve şaşkınlıkla geri döndüğü bir şehirdi de aynı zamanda. Maalesef bu ülkenin medyası tarafından yıllarca insanlara yanlış tanıtılmış bir şehir. Dünya’daki Türkiye algısı nasılsa, kendi ülkemizde de doğu algısı aynı zihniyetin ürünü. Tüm olumsuzluklara rağmen Diyarbakır hızla yükselmeye devam ediyor. Başta UNESCO Kültür Mirası’na giren Hevsel Bahçeleri ve Dünya’nın en büyük 2. surları olan Diyarbakır Kalesi olmak üzere 36 medeniyetten eserlere ev sahipliği yapıyor. Şu an devam eden eski şehrin restorasyonu tamamlandıktan sonra Diyarbakır‘ın turizm açısından çok iyi bir noktaya geleceği aşikar.
Şimdi konumuza dönelim ve “Diyarbakır’da Ne Yenir ?” ona bakalım.
1- DİYARBAKIR CİĞERİ – Diyarbakır’da Ne Yenir?
Ciğer Kebabı‘nı sevmeyen insan çok azdır. Özellikle Güneydoğu illerinde de ciğer kebabı şehirlerin kebap kültüründe çok iyi bir yere sahip ve genelde tüm şehirler sahiplenmeye çalışır ve her şehirde özellikle ciğerin boyutu itibariyle farklı pişirilir. Bölgenin bir insanı olarak söyleyebilirim ki ciğer kebabını en iyi yapan şehir Diyarbakır‘dır ve şehrin yemek kültüründe çok iyi bir yere sahip. Tane boyutu olarak büyük olarak pişirilir ve buna rağmen lezzet konusunda rakipsizdir. Kuzu ciğeri, böbreği, gömlek yağı ve dalağı ile yapılır.
Ayrıca; Türkiye’de birçok şehirde yemek yanında servis edilen salata – aperatif konusunda Diyarbakır kadar zengin bir şehir göremezsiniz ve üstelik ekstra ücret almazlar. Günün her saatinde onlarca mekanda bulabilirsiniz ancak ciğer kebabı’nı özellikle sabah kahvaltıda ya da gece geç saatte yemenizi tavsiye ederim. Mekan önerisine çok gerek duymuyorum çünkü özellikle Suriçi’nde sokakta arabacılardan tutun da lokantalara kadar tüm mekanlarda ciğerin hakkını veriyorlar. Fiyatlar da oldukça makul dürümler 8-10 TL’den başlıyor ve servis olarak lüks mekanlarda bile en fazla 25 TL’ye yiyebilirsiniz.
2 – KABURGA DOLMASI Diyarbakır’da Ne Yenir?
Diyarbakır‘ın favori bir yöresel yemeği. Koca bir tepsi üzerinde sofraya gayet şekilli gelen yemek, garson tarafından 5 dakikada didik didik edilir, kemikleri ayıklanır. Koyun kaburgasının iç pilavla doldurulup bu pilavın da yenibahar, bol karabiber ve salça ile hazırlanması ile servis edilir. Her ne kadar ben tercih etmesem de kimi yerlerde kuş üzümü ve dolmalık fıstık da kullanılıyor. Aslen Diyarbakırlı olan ve Diyarbakır’dan başlayarak Türkiye’ye yayılan Tavacı Recep Usta‘da yiyebileceğiniz yemeklerden biri ancak Diyarbakır‘a gelmişken Selim Amca’da yemenizi tavsiye ederim. Diyarbakır‘ın diğer birçok yöresel yiyecekleri ile birlikte servis ediliyor ve ortalama 40 TL gibi bir ücret ödüyorsunuz.
3 – KİBE MUMBAR Diyarbakır’da Ne Yenir?
Özellikle Adanalılar’ın yakından tanıdığı bir yemek. Mumbar Dolması’nın Diyarbakır‘daki versiyonu diyebiliriz. Mardin‘de de oldukça yaygın bir yemek. Sadece bagirsağin değil aynı zamanda işkembenin de doldurulmus haline deniyor. Doldurma işlemi kendine has bir iç pilavı ile gerçekleştiriliyor bu iç pilavı sogan, et, baharat, bulgur / pirinç vs. karışımıyla hazırlanıyor. Kibe Mumbar‘ı özellikle Selim Amca ve Recep Usta‘da bulabilirsiniz.
Ayrıca şehirde bulunan birçok yöresel yemek restoranlarında da yiyebilirsiniz. Aslında en güzelini evlerde yiyebilirsiniz ancak hazırlanışı zahmetli bir yemek olduğundan dolayı evlerde bile arada sırada yapılır. Sağlam bir hatır ilişkiniz olan birileri varsa neden olmasın 🙂
4- SAÇ TAVA Diyarbakır’da Ne Yenir?
İşte benim en sevdiğim yemeklerden biri olan, Tavacı Recep’i Tavacı Recep Usta yapan yemek. Sac Tava sacdan yapılan özel bir tavada parça et, sivri biber, sarımsak, domates ve bolca baharatın pişirilmesi ile hazırlanan bir yemek.
Şehirde birçok mekanda bulabileceğiniz görece biraz pahalı bir seçenek. Bölgenin etinin ne kadar lezzetli olduğunu düşünürsek bu yemeği denemenizi tavsiye ederim. Fiyatları mekana ve servis şekline göre kişi başına 20-40 tl arasında değişiyor.
5- DİYARBAKIR KAHVALTISI Diyarbakır’da Ne Yenir?
Bundan 10-15 sene öncesine kadar kahvaltı denince akla ilk Van gelirdi. Ancak Diyarbakırlı esnaflar bu alanda öyle bir atağa geçtiki Van‘ın bu meşhur olayını Diyarbakır‘ın üstüne almayı başardı. Diyarbakır’a gelip de kahvaltı yapmadan dönerseniz çok yazık edersiniz. Zaten peynir konusunda Türkiye’nin en iyi şehirlerinden biri olan Diyarbakır’daki mekanlar diğer kahvaltılık lezzetleri de biraraya getireren inanılmaz zengin bir kahvaltı menüsü servis ediyor.
Özellikle Hasan Paşa Hanı gibi tarihi mekanlarda bulunan kahvaltıcılara gitmelisiniz. Ambiyans da işin içine girince önünüze gelen devasa kahvaltının hakkını fazlasıyla verebiliyorsunuz. Menüde reçeller (karpuz, ceviz harika), 10’a yakın çeşit peynir, lor kavurması, kızartma, tahin-pekmez, patates salatası,meyve tabağı, sahanda yumurta, yoğurtlu mezeler, Murtuğa ( unlu ve tuzlu kahvaltılık helva ), Diyarbakır çöreği, Çemen ve diğer standart lezzetleri bulabilirsiniz. Bazı mekanlar fiyata kavurmalı ve sucuklu yumurtayı da dahil ederken bazıları ekstra olarak servis ediyor. Fiyatlar 25 TL’den başlıyor.
6- İÇLİ KÖFTE Diyarbakır’da Ne Yenir?
Akdeniz ve Güneydoğu’da içli köftenin olmadığı bir şehir mutfağı yoktur. Kimisinde pişiriliş şekline kimisinde de hazırlanma şekline göre farklılık gösterir. Hatay-Gaziantep civarında İçli Köfte kızartılarak ve uzun silindir şeklinde servis edilirken Diyarbakır-Mardin civarında haşlanarak ve yuvarlak ya da yamuk şeklinde servis ediliyor.
Ama sadece Diyarbakır‘da haşlandıktan sonra yumurtaya batırılıp kızartılarak servis edilen içli köfteyi bulabilirsiniz. Şahsen benim damak tadıma haşlama usülü yapılan daha çok uyuyor. İçli köfteyi de şehirdeki birçok yöresel yemek yapan lokanta / restoranda bulabilirsiniz.
7 – LAHMACUN Diyarbakır’da Ne Yenir?
Türkiye’nin 81 ilinde de bulabileceğiniz bir lezzet. Her ne kadar Gaziantep orijinali sarımsaklı olur diye sahiplenmeye çalışsa da soğanlı lahmacun gibisi yok. Özellikle harcına az kuyruk yağı katılması ve kıtır kıtır olarak pişirilmesi düşünüldüğünde lezzet anlamında Diyarbakır‘da yediğiniz lahmacunu unutamayacaksınız. Tüm yemeklerin yanında servis edilen zengin salata kültürü lahmacunla birleştiğinde paranızın sonuna kadar hakkını veren bir seçenek çıkıyor.
Özellikle lahmacunun yanında soslu-sumaklı soğan salatasını tercih etmelisiniz. Porsiyonda 4 adet bulunur, boyutları servis tabağı boyutunda. Bu yüzden 1 porsiyon fazla gelebilir ( Laf aramızda ben 5 tane her türlü yiyorum 🙂 ) Porsiyon fiyatı 16-24 TL arasında değişiyor. Özellikle Buket, Tabier , Birtat gibi lokantalarda güzel bir lahmacun ziyafeti çekebilirsiniz.
8- MEFTUNE Diyarbakır’da Ne Yenir?
Biraz daha ev yemekleri diye tabir edilen yöresel yemeklere nufuz edelim ne dersiniz? Meftune, Diyarbakır‘ın özellikle kış aylarında yenilen vazgeçilmez yemeklerinden biri. Yoğun et ile birlikte kış aylarında bal kabağı yaz aylarında da patlıcan ile yapılır.
Diyarbakır‘ın vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan sumak suyu da yemeğe katılarak yemeğe ekşi bir tat veriyor. Ben bal kabaklı versiyonu daha çok seviyorum.
9 – AYVALI KAVURMA Diyarbakır’da Ne Yenir?
Osmanlı Mutfağı‘nın vazgeçilmez yemek bileşenlerinden biri olan Ayva, özellikle Diyarbakır’ın Osmanlılar tarafından fethedilmesinden şehrin yemek kültürüne de girmeyi başarmış. Ayva ile et biraraya gelince harika bir lezzet ortaya çıkmış. Her ne kadar kuzu eti ile yapılsa da dana etiyle de tercih edilebilir. Bu yemeği bulmak biraz zor tabiki ama belki özel bir organizasyon ya da festivalde denk gelebilirsiniz.
10 – TIRŞİK Diyarbakır’da Ne Yenir?
Diyarbakır’ın kendine ait bir dil ağzı ve kelimeleri vardır. Türkçe’deki yüzlerce kelime çok daha farklı isimlerle bilinir. İşte onlardan biri de Karamanaraş‘ta da aynı şekilde anılan ancak malzemelerin farklı olduğu Tırşik. Aslında bildiğimiz türlü. Her ne kadar Diyarbakır’a özgü bir yemek olarak bilinse de ülkenin birçok yerinde farklı isimlerle yapılan bir yemektir. Tek farkı kimi yerlerde nohut da içine katılır. İçinde ne arasanız var. Soğan, biber, domates, sarımsak, kabak, patlıcan vs ne arasanız bu yemekte var. Diyarbakır Ağzı
11- HILLORİK AŞI Diyarbakır’da Ne Yenir?
Bir diğer efsane isme sahip olan yemek. Bir nevi fellah köftesinin sulu ve az salçalı hali . Bulgur, Kıyma, Maydonoz, Yumurta ve Soğanın bir güzel yoğurulması ile hazırlanıyor. Eskiler çok iyi bilirler. Bu tarz yemekleri yiyebilmek için ya Diyarbakırlı bir aileden gelin / damat alın ya da Diyarbakırlı arkadaşlar edinip evlerine misafir olmaya çalışın
12- ELMA DÜZMESİ Diyarbakır’da Ne Yenir?
Osmanlı mutfağının etkisinden bahsetmiştim. Tıpkı ayva kavurma gibi bu yemekte sevilen meyvelerden elma ile yapılıyor. Bildiğimiz dolma içini oyulan elmanın içine doldurulması ile hazırlanır.
13- DİYARBAKIR ÇÖREĞİ Diyarbakır’da Ne Yenir?
Diyarbakır mutfağı hamurişi açısından biraz zayıf maalesef. Ancak özellikle gece geç saatlerde ya da sabaha karşı yolda yürürken fırınlardan öyle bir koku yükseliyor ki… Bu koku Diyarbakır’ın enfes çöreğinin pişirilmesinden gelen bir koku. Özellikle Arefe günlerinde tüm mahalle fırınlarına çocuklar omuzlarında koca koca leğenler taşır. Bu leğenlerin içinde 1 gece öncesinden beri hazırlanan, yoğurulan çörek hamurları olur ve o hamurlar bayrama lezzet açısıdan harika bir katkı sunan çöreklere dönüşür.
Diyarbakır’a geldiğinizde fırınlarda yapılan yağlı ekmek ile birlikte mutlaka bir kutu dolusu çörek alıp, memleketinize götürün. Korkmayın bayatlasa bile tost makinesi ile kısacık bir işlem uygulandıktan sonra eski kıvamına geliyor. Çöreğe en güzel lezzeti içine katılan bol mahlep ve kara çörek otu veriyor.
14- BURMA KADAYIFI Diyarbakır’da Ne Yenir?
Bu kadar yemek yedikten sonra sizi tatlı yemeden göndermek olmaz. Diyarbakır‘ın en ünlü tatlısı şüphesiz Burma Kadayıf’tır. Şehrin dört bir yanında onlarca tatlı dükkanında rahatlıkla bulabilirsiniz.
İçi çevizli ancak üstü fıstık tozu ile kaplı, boş şireli bu tatlıyı sevdiklerinize de götürmeyi unutmayın. Üstelik kilogram fiyatı Antep baklavası ile kıyaslanamayacak kadar ucuz.
15- DİYARBAKIR KARPUZU Diyarbakır’da Ne Yenir?
Eylül ayı gelince bir efsane sokaklara çıkmaya başlar. Tarihte kralların birbirine hediye ettikleri, doğan çocukların içi yendikten sonra içine konup fotoğraf çekildikleri, kız istemeye giderken götürdükleri karpuzdan bahsediyorum. Diyarbakır karpuzu Dünya‘nın en büyük karpuzu olarak bilinir. UNESCO Kültür Miras Listesi’ndeki Hevsel Bahçeleri’nde güvercin gübresi kullanılarak yetiştirilen bu özel meyve için yapılan eylül ayındaki festivallerde en büyük karpuz yarışmaları bile yapılır.
Diyarbakır Mutfağı oldukça zengin. Doğal olarak burada hepsini anlatamazdım. Duvaklı Pilav, Nardanaşı, Patlıcan Dizme, Kelle-Paça, Pıçık, Serbizer, Sumak Suyu, Paluze Tatlısı Habenisk ve daha neler neler bu güzel şehirde sizi bekliyor.
Daha fazlası için;
BONUS: SİMDO DONDURMA – SOĞUK BAKLAVA
2004 yılında simit ve dondurma üretimi amacıyla kurulan Simdo, kısa sürede Diyarbakır halkı arasında oldukça popüler bir marka haline gelmiş. Saf keçi sütü ve ve dağ salebi kullanılarak üretilen dondurmalar gerçekten muazzam. 4-5 sene öncesine kadar Diyarbakır Ofis semtinde bir mağaza ile hizmet verirken 2021’de 9 şubeye ulaşmış. Hatta bu onlarca çeşit dondurma şu an ülkenin dört bir yanına da gönderiliyor. Önümüzdeki günlerde ihraç etmeye de başlayacaklar. Dondurma dolabının önüne geldiğinizde hangi çeşidinden alacağınız konusunda kararsız kalabilirsiniz.
Dondurmanın yanı sıra son yıllarda inanılmaz bir hızla popüler hale gelen Soğuk Baklava da Simdo müşterilerinin en çok talep ettiği ürünlerden. Havuç dilimi ve baklava konusunda da oldukça iddialılar. Bu sene itibariyle üretime başlayan ekler tarzı minik pastaları da deneyebilirsiniz. Siz en iyisi her birinden minik minik alıp rengarenk ve lezzet şöleni sunan bir tabak hazırlatın 🙂
Online sipariş vererek de bu güzel lezzetlere bulunduğunuz şehirlerden ulaşabilirsiniz. Online Sipariş için tıklayın. Simdo Instagram Hesabı
Diyarbakır Gezi Videosu 2. Bölüm
Diyarbakır’da Gezilecek Yerler ve Gölde Jetsiki Keyfi Yazısı
Afiyet olsun
