Acı Dolu Bir Geçmişin İzleri – Auschwitz Günlükleri

İnsanlığın Bittiği Yer – Auschwitz Günlükleri

Bu kampın hikayesi daha başlangıçta hüzünlü başlayıp hüzünlü bittiği için, kampın genelinde hakim olan mutsuzluk bir anda size de bulaşabiliyor. Belki o yaşınıza kadar sorgulamamış olduğunuz tüm doğruları, gerçekleri,yaşamları, insan davranışlarını ve bu dünya ya geliş amacınızı sorgulayıp, kampın genelinde yayılmış olan hüzün silsilesini yüreğinizin en derininde hissederek kampı geziyorsunuz. İster istemez yüzünüze çöken hüznün ve endişenin görüntüsünü burada yaşayan mahkumlarla birlikte hissediyor ve her bir bölümde duyduğunuz acının şiddeti katlanarak arttığında, daha önce hiç hissetmediğiniz bir duygu durumu ile baş etmek zorunda kalabiliyorsunuz. Ve kampın sonunda, tur bittiğinde kafanızda beliren soru; ‘neden?’le başlayıp, ‘niye?’ ile bitmiş oluyor. Şimdi hazırsanız eğer kampı benim gözümden bölümler halinde gezelim. Kamptan tüm görüntüleri ve ayrıntıları yazımda detaylı bahsedeceğim. Ve olur da seyahat programınıza, Krakow‘u dahil ederek, kampı görmek için  Auschwitz-Birkenau’ya giderseniz eğer, tüm olumsuz görüntülerin duygu durumlarına hazır olmanızı tavsiye edeceğim sizlere. İşte benim gözümden Auschwitz Günlükleri

Kamp Nerede? – Auschwitz Günlükleri

Kamp öncelikle, Krakow şehrinin Oswiecim bölgesinde bulunuyor ve iki bölüm halinde yer alıyor. 1. Bölüm Auschwitz ve 2. Bölüm Auschwitz olarak adlandırılıyor. Her iki kamp aralığı birbirine çok uzak değil, yürüyerek bile 1. kamptan , 2. kampa gidenleri gördüm. Hayır ben yürüyemem diyorsanız 1. kamp alanından, 2. kamp alanına kalkan otobüslerle de geçiş yapabilirsiniz.

Araçla iki kamp arası mesafe; 5 dk, yürüyerek iki kamp arası mesafe ise; 15 dk sürüyor. İki kamp arası uzaklık 3 km.

Kampın Açık Adresi ; Panstwowe Muzeum, Auschwitz-Birkenau,ul Wiezniow Oswiecimia 20, 32-603 Oswiecim,Poland. Online: www.auschwitz.org

Krakow’dan Kampa Nasıl Ulaşırım?

Kampa ulaşmak için bir kaç seçeneğiniz var, bu seçenekleri maddeler halinde şöyle sıralayabilirim;

1. Tur ile Kampa gidiş:

Krakow’a geldiğinizde, Auschwitz Kamp’a ulaşmak için şehirde birçok tur organizasyonunun olduğunu göreceksiniz. Özellikle şehirde kalacağınız otel ve şehrin içinde turistlik birçok yerde kampa giden turlar bulunuyor.

Tur Fiyatları : Yetişkin : 180 ZT, Öğrenci : 150 ZT (13-25 yaş), Çocuk: 100 ZT (5-12 yaş) Bebekler: Ücretsiz

2. Araç Kiralama:

Eğer bir turla değil de kendiniz bu bölgeye gitmek isterseniz, şehirde ‘rent a car’lar vasıtası ile kiralayacağınız araçla bu bölgeye kolayca ulaşabilirsiniz. Araçla, Krakow’dan kamp alanı yaklaşık 1 saat sürüyor. Şehirde birçok ‘rent a car’ mevcut. Kiraladığınız özel araçla kamp alanına gittiğinizde yol üzerinde yer alan köylerde durabilir,küçük molalarla seyahatinizi daha renkli hale getirebilirsiniz.

3-Otobüs

Şehirde otobüs vasıtası ile de bu bölgeye ulaşmanız mümkün, araç kiralama ile uğraşamam diyorsanız en uygun seçenek, otobüs ile bölgeye ulaşmak. Otobüsler, kamp alanına yaklaşık 1.5 saatte gidiyorlar. (Otobüslerin yol üzerinde birçok durakta durması nedeni ile yol biraz uzuyor.) Otobüs bilet fiyatları tek yön için 10-12 ZT (Zloty), Krakow’da, ana tren istasyonunun hemen arkasında Dworzec MDA adı ile otobüs terminali bulunuyor.

4-Tren

Tren vasıtası ile de kamp alanına rahatça ulaşabilirsiniz. Krakow merkez tren istasyonundan alacağınız biletle kamp yaklaşık 1.5 saat sürmektedir. Tren bilet fiyatları ise,16 ZT( Zloty)

* Yalnız şöyle bir uyarı yapmak isterim, otobüs ve trenler direk kamp alanına değil Oswiecim‘e ulaşıyorlar. Bu bölgeden yine kamp alanına mesafe yürüyerek 15-20 dakikayı buluyor.

5-Taksi

Taksi ile de kamp alanına gidebilirsiniz ama taksi ücretleri  bireysel olarak biraz daha pahallı kaçabilir. Eğer 4-5 kişiyseniz, taksi ile gitmek mantıklı olabilir. Taksi ücretini paylaşarak daha az maliyetle bölgeye ulaşmış olursunuz. Taksiler, kampa 50 dakikada ulaşabiliyorlar.Bu bölgeye giden taksi ücretlerinde pazarlık yapıldığı için, size tam ücreti telaffuz edemiyorum. Pazarlık gücünüzü mutlaka kullanın.

Kamp’ın Kısa Tarihi 🙁 1940-1945 )

Polonya, 1939 Eylül’ünde Nazi Almanya’sı ve 17 Eylül’de Sovyetler Birliği tarafından saldırıya uğradıktan sonra, tüm topraklarını kaybetti. Almanya’ya tamamen bağlı olan ve Nazi Alman idari polis teşkilatı tarafından yönetilen genel hükümet, Polonya’nın orta kısmında iktidarını da ilan etmiş oldu.

Auschwitz;  Alman işgali altında bulunan şehirlerde, ilk Nazi toplama kampıydı ve zamanla kampların en büyüğü haline geldi. Diğer kamplar gibi, Alman Merkezi Hükümeti tarafından idare edilen ve bütçesi Almanlar tarafından karşılanan bir devlet kurumuydu. Bu kampın ortaya çıkmasının en büyük nedeni ise, Alman polisi tarafından tutuklanan Yahudi sayısının artması ve mevcut hapishanelerin aşırı kalabalık olması nedeni ile tutuklulara yetmemesiydi.

Auschwitz, Nazi terör sisteminde kurgulanan birçok toplama kampından sadece biriydi.

1942’den başlayarak,kitlesel imha için en büyük merkezin üstüne geldiğinde bile, bu rolü açık olduğu tüm süre boyunca sürdürdü. Auschwitz Kampı, 3 bölüm olarak kurulmuştur. 1.Kamp olan olan ana kamp Auschwitz-1;ilk kurulan kamplardan biriydi ve mahkum sayısı 16.000’lere kadar çıktı.

• İkinci kamp ise, ana kampa 3 km uzaklıkta olan Auschwitz-Birkenau-2 kampıydı. Kamp içlerinde en büyük kamp oldu ve üzerinde 90.000 Yahudi mahkumu barındırdı.
• Auschwitz-Monowitz-3 ; 1942 yılında ana kamp olan Auschwitz-1 kampına 6 km uzaklıkta bulunan, Buna-Werke sentetik kauçuk ve yakıt fabrikasında açıldı.

Şimdi gelin kampları hep birlikte detaylı gezelim ne dersiniz?

Auschwitz-1 Kamp Alanı

Krakow şehrinden kiraladığımız aracımızla kamp alanına yaklaşık 1 saatte varıyoruz. İlk Auschwitz-2 Kampı‘nı görüyoruz, burayı geçerek 3 km sonra Auschwitz-1 e ulaşıyoruz. Kampın tam karşısında yer alan açık otoparka aracımızı park ederek kamp bahçesine kendimizi atıyoruz. İçerisi çok kalabalık bilet alanlar, kampa girenler,çıkanlar, yeni gelenler, otobüsler, her yer insan dolu. Auschwitz-1 Kampı’nın giriş ücretleri kampın giriş saatlerine göre değişiyor. Kamp alanına girdiğinizde tam karşınızda sağda bilet satış gişeleri bulunuyor.

Giriş ücretlerinin saat tarifesi;

*07:30 – 09:00 saatleri arası ; giriş ücretsiz,tursuz gezi

*09:00 – 17:00 saatleri arası ; giriş paralı ve sadece turla katılım mümkün

*17:00 – 19:00 saatleri arası ; giriş ücretsiz ,tursuz gezi

*İçeriye 09:00 – 17:00 saatleri arasında girerseniz ,kamp ücreti iki kişi için,120 Zloty’dir.

Giriş biletlerinizi aldınız hemen içeri giremiyorsunuz, her biletin içeri giriş saat dilimi bulunuyor. Bu saat dilimine göre kamp alanına giriş yapılan ana kapıya geliyor ve tam saatinde içeri alınıyorsunuz. Yalnız size ufak bir uyarıda bulunmak istiyorum. Kamp alanına sırt çantası ya da daha büyük çanta ile girmek yasak, çantanız kabul edilebilir boyutlarda ufak olsun. Nedir bu kabul edilebilir boyut peki: 30x20x10 cm boyutlarında olan çanta ile kabul ediliyorsunuz. Bu büyüklük dışında olan çantanızı, aracınıza ya da otobüslere bırakabilirsiniz. Ya da kamp alanına girmeden solda ufak bir çanta emanetçi bölümü bulunuyor. Buraya ufak bir ücret karşılığı çantanızı bırakabiliyorsunuz.İçeri girdikten sonra, size bir kulaklık dinleyici ve bir de yapışkanlı yaka kartı veriliyor. Bu kart sizin içeride turla gezecek grubunuzun kartı oluyor ve bu karta göre grubunuz ve rehberiniz önderliğinde içeri alınıyorsunuz.

‘’THE ARBEİT MACHT FREI GATE ‘’ 

Ana Giriş Kapısı

Her şeyin başladığı büyük ana giriş kapısı ve kapının üzerinde kocaman harflerle Almanca ‘’Çalışmak Özgürleştirir.’’ ibaresi yer alıyor. Bu büyük anlamsız demir kapıyı geçtikten sonra, bölümler halinde kırmızı tuğladan binaları görüyorsunuz. Kamp alanı çok büyük ve içeride hem SS Subayların kaldıkları binalar, hem mahkumların yaşadıkları binalar ve çalışma alanları yer alıyor. Ayrıca alan içinde koruma sınır kuleleri, sık döşenmiş elektrikli teller, tellerin bitiminde bulunan derin çukur engeller yer alıyor. İçeride yer alan bu gerçeği gördüğünüzde, yüzünüzün düşmesine ve kalbinizin acımasına engel olamayıp daha ilk girişte başlayan melankoli halinizle baş etmeye çalışıyorsunuz.

Kampın içinde ilk 4.bloktan başlayarak gezinize başlıyorsunuz. Rehberiniz size her blokun bölümlerini ve içeride neler olduğunu, neler yaşandığını detaylı bir şekilde anlatıyor. Ben burada bu detayın içine girmeden, ana hatları ile anlatmaya çalışacağım.

4. Blok

1. Odada hemen sağda bir harita görüyorsunuz, bu harita Yahudilerin hangi şehirlerden kampa getirildiğini, şehirler halinde detaylı olarak gösteriyor. Solda ise, Auschwitz’e sürgün sayısını gösteren tablo bulunmaktadır.

2. Odada ise, girişin solunda,tutuklu kategorilerinin sayılarını ve resmedilmiş halini gösteren tablolar ve yeniden yerleştirilen kişilerin fotoğraflarının sınır dışı edilmesine dair kronolojik bir tablo bulunmaktadır. Ayrıca mahkumların Auschwitz‘e gönderilmesiyle ilgili Alman belgelerinin yanı sıra,kamp belgeleri ve kamp direniş hareketinin raporları yer almaktadır.

3.Odaya girdiğinizde, 1944 baharında Birkenau kampında, SS subayları tarafından çekilmiş benzersiz arşiv fotoğrafları bulunmaktadır. Bu dönemde Almanlar, Macaristan’dan Auschwitz‘e kadar yaklaşık 430.000 Yahudi’yi sınır dışı etmiştir. Fotoğraflarda, ailelerin ayrılmasını , sütunların oluşumunu, yeni gelenlerin seçimini yapan erkeklerin ve gaz odalarına yürüyen insanların yer alıyor. Sol tarafta ise bir yük vagonunun kopyası yer almaktadır.Bu vagonlarla, Naziler Yahudileri imha merkezlerine sürmüştür.Odadan çıkış da hemen yan tarafta, üç ana Auschwitz kampının ve birkaç alt kampın, toplu katliam ve infaz alanlarının ve sınır dışı edilenlerin bulunduğu yan ve demir yolu platformlarının yerini gösteren bir harita bulunmaktadır.

4. Odada; sağda yer alan fotoğraflarda, 1944 yılında Yahudi Sonderkomando üyeleri tarafından gizlice çekilmiş cenaze yakma işlerini ve cesetlerin yanışını gösteren fotoğraflar yer almaktadır. Oda içinde solda ise ziklon B gaz kutuları yer almaktadır.

5. Odada; girişin sağında, yer alan cam bölmede suçun en hareketli kanıtlarından biri yer almaktadır. Bu bölmede yer alan kadın saçları biraz içinizi burkabilir. Kampa getirilen Yahudi kadınların saçları kesilerek, bu saçların tümü iplik yapımı için, Almanya’da bulunan fabrikalara gönderilmiş ve kumaş yapımında kullanılmıştır. Bu cam bölmede aynı zamanda bu saçlardan yapılmış bir kumaş örneği de bulunmaktadır.

5. Blok

Kampın 5.blokunda yer alan odaları ayrıntısı ile burada tek tek yazmayacağım, çünkü bana göre tüm kamp alanında en hüzünlü bölüm, 5.blokun içinde yer alan tüm görseller ve  cam blokların içinde yer alan her bir detay. 5.bloka girdiğiniz de sırası ile odalarda  Yahudi mahkumlara ait gözlükler,bavullar,ayakkabılar,engelli insanların ,vücutlarındaki engelli uzuvları, Yahudi kadın ve erkeklerin kullandıkları taraklar ve tıraş takımları, tabaklar,çaydanlıklar ve çocuk elbiseleri, dua şalları yer almaktadır. İçeride de gördüğünüz her bir ayrıntı,size hiçbir filmde yaşamadığınız ve görmediğiniz bir gerçeği gösteriyor ki, içeride üzerinize yapışan duygu durumu ile baş etmeye çalışarak, kendinizi binanın içinden bir an önce dışarıya nasıl atarım düşüncesi ile hemen bu bloktan dışarı çıkmaya çalışıyorsunuz.

6. Blok

Bu blokta daha çok görseller, Yahudi kadın ve erkek mahkumların fotoğrafları,çocukların kamp alanındaki yaşamları,hastalanmış çocuk fotoğrafları yer alıyor. Toplam 27 bloktan oluşan kamp alanının en önemli bloklarını burada sizinle paylaşmaya çalıştım. Kampta her blokun gezilmesi olanaksız olduğu için en önemli blok olan 4.-5.-6.-7-blokları gezdirip, en sonunda ise Yahudileri yaktıkları fırınlar ve kurşuna dizdikleri duvarı da göstererek turu 4 saatte gezdirerek bitiriyorlar. 4 saatin sonunda ise ruhen çökmüş olan duygularınızı toparlamanız biraz zaman alabiliyor.

Auschwitz 2- Birkenau

Almanlar, 1941 sonbaharında, Auschwitz 1’e 3 km uzaklıktaki Polonya’nın Brzezinka köyü yakınlarında,ikinci bir kamp alanı kurmaya başladılar. Bu kamp alanı ilkine göre çok büyük ve çok daha fazla mahkumu barındıracak kapasitedeydi.

Kampın ana giriş kapısı, Auschwitz’in en ünlü girişlerinden biri olup aynı zamanda ana giriş kapısı tren raylarını içinde barındırmakta ve tren yolu kamp içinde en son noktaya kadar gitmekteydi. Trenlerle şehirlerden toplanarak kamp alanına getirilen Yahudi mahkumlar, Birkenau ana giriş kapısında indirilerek burada yaşlılar, çocuklar,gençler ve kadınlar olarak ayrılmakta ve doktor kontrolünden geçirildikten sonra çalışacak durumda olanlar ve genç mahkumlar gruptan tamamen ayrılarak kamp alanına alınmakta, işlerine yaramadıklarını düşündükleri mahkumları ise kamp alanı içinde yer alan gaz odalarına götürerek imha edilmekteydiler.

Auschwitz-2 Kamp Alanı içinde, krematoryumlu dört büyük gaz odası yer alıyor.

Ana giriş kapısından girdiğinizde sağda bir sıra ahşap kışla olup,solda ise tuğla kışlalar bulunmaktadır. İçeride, tüm alanın dikenli ve elektrikli tellerle çevrili olduğunu göreceksiniz. Aynı zamanda, alan içinde her bölümde gözetleme kulelerinin heybetli duruşları da dikkatinizi çekecektir.

Kamp alanı içinde yer alan mahkumların kaldığı barakalar 60 kişilik, 3 kademeli ranza olarak tasarlanmış ve içeride 180 kişi kalması gerekirken, bir barakada 600-700 arasında mahkum kalmak zorunda bırakılmıştır. Bu zorlu yaşam içeride hem hastalık hem pislik hem de yetersiz beslenmeden kaynaklı birçok mahkum ölümlerini de beraberinde getirmiştir.

Auschwitz – 2 Kamp Alanı içinde gaz odası olarak kullanılan birçok baraka ve binaların yıkıldığını göreceksiniz. Demir yolu platformunun sonunda, ana kapıdan 800 metre uzakta bulunan gaz odalarının kalıntıları arasında, Auschwitz kurbanlarının anıtı bulunmaktadır. Kampa girmişken burayı da görmeden çıkmayın derim.

Aynı zamanda kamp alanını ziyarete gelen Yahudiler tren rayları üzerinde,bir nevi saygı duruşu seremonisi yapmakta ve uzun süre sabit kalarak ve gözyaşları içinde  saygı duruşlarını tamamlamaktadırlar. Kampı ziyarete gittiğinizde bu seremonileri ve insanların hüzünlerini görünce derinden etkilenip, onlarla aynı hisleri paylaşmamanız ise imkansız gibi.

Auschwitz Kampı 1979 yılında, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girmiştir. Bana göre bu iki kamp dünya üzerinde mutlaka görülmesi gereken tarihin en anlamlı, en dokunaklı ve ders çıkarılması gereken tarihi mirasıdır.

Günümüzde birçok Yahudi, bu olayları hiç yaşamamış olmayı ve dünya üzerinde böyle bir derin acının olmamasını kalben isterdi. Ama bu olaylar yaşandı ve dünya Auschwitz‘teki olayları tüm çıplaklığı ile gördü, kayıtlara geçirdi.

*Auschwitz Kampı‘nın ve Yahudilerin dramını belki de en güzel anlatan filmlerden biri olan Piyanist ve Schindler’in Listesi‘ni izlemediyseniz ya da izleyip aradan çok zaman geçti ise bu kampa gitmeden önce tekrar izlemenizi tavsiye ederim. O zaman içeride olan her ayrıntı, her bir diyalog ve olay çok daha fazla belleğinize kazınıp, tüm kamp alanında olan olayları çok daha fazla hissetmenize neden olacaktır.

Daha fazlası için Youtube’da Polonya Krakow Gezilecek Yerler videomuza ve Krakow’da Görülmesi Gereken 5 Yer yazımıza göz atmayı unutmayın.

Damla.