Tarihi Deniz Fenerleri | Siz hiç kendinizi şehirden uzak bir köyde, yıldızların tıpkı yol gösterici bir fener gibi aydınlattığı bir gecede yolunuzu bulmaya çalıştınız mı? Bizlere, gecenin karanlığında yolumuzu aydınlatan yıldızlar gibi  karadan daha karanlık olan denizler de yol bulmak için en uç noktalara fenerler inşa edilmiş . İşte deniz fenerleri gemicilere yol gösteren tarihin sesiz tanıklarıdır.

Tarihi Deniz Fenerleri

1. Yason Feneri – Ordu | Tarihi Deniz Fenerleri 

Yason Feneri, Ordu’nun Fatsa ile Perşembe ilçeleri arasında kalan küçük bir yarımadanın üzerinde bulunuyor . Yason Feneri, denizden pek fazla yüksek olmadığından rüzgarlı günlerde Karadeniz’in çoşkun dalgaları Yason Feneri’nin duvarları ile ıslanıyor . Gövdesi demirden üretilmiş olan Yason Feneri’nin ışığı 8 deniz mile kadar aydınlatabiliyor.

Fenerin bulunduğu bölge eskiden Yason Burnu olarak anılıyormuş.  Şimdilerde kiremit burnu olarak biliniyor. Mitolojide Kaptan Yason önderliğindeki Argonotların Herkül ile birlikte “Altın Post’u” aramak için geldiğine inanılan Yason Burnuna, yerli ve yabancı ziyaretçisi oldukça fazla. Etrafı kayalıklara ve yeşil alanla kaplı Yason Burunun alt tarafında ‘Panaya’ adında eski manastır/kilise var. Araştırmalarıma göre bu kilise, 1868’de yörede yaşayan Rumlar ve Gürcüler tarafından yaptırılmış olup mimarisi gayet özelliklidir. Yason Burnu esasen çok eski bir yerleşim yeri. MS 3. yüzyılda Hıristiyanlar, Giresun’da Hz. İsa’nın doğumunu kutladıktan sonra buraya gelerek ‘Işıklar Bayramına’ katılırlarmış. Yason Deniz Feneri

2. İnceburun Feneri – Sinop

İnceburun Deniz Feneri 1863 yılında inşa edilmiş. Denizden yüksekliği 38 metre olan fenerin kule yüksekliği 12 metre. Türkiye’nin en kuzey noktası olan İnceburun volkanik tüf ve kalınlaşmış lavların birbiriyle kaynaması sonucu meydana gelmiş bir nokta.

İnceburnu Feneri’nin bir diğer adı Umut Burnu. Karadeniz’de fırtınaya yakalanan gemicilerin İnceburun’daki fener ışığını görmeyi umutla beklediğini, bu nedenle İnceburun’un “Umut Burnu” olarak da bilinir. İnceburun Feneri’nin diğer fenerlerden ayrına bir özelliği halen fenere bekçilik yapan bir ailenin 6 kuşaktır bu görevi sürdürüyor olması.

3. İğneada Feneri – Kırklareli

Bizler İğneada’yı Longoz ormanlarıyla daha çok biliyoruz. İşte bu yüzden hafta sonu ve kısa tatillerimizde kaçış noktası haline geldi. Kırklareli’nin Demirköy ilçesinde yer alan İğneada’nın, adıyla anılan, gündüzü ayrı gecesi ayrı ayrı görülmesi ve bilinmesi gereken feneri var.  İğneada Feneri Türkiye’nin en batı ucunda yer alan deniz feneri olarak kayıtlara geçiyor. Denizden yüksekliği 44 metre olan fener Sultan Abdülmecit döneminde, 1866 yılında Fransızlara yaptırılmış. Halk arasında Fransız Feneri olarak da biliniyor. 20 mil uzaktan bile görülebiliyor

4. Gelidonya Feneri – Antalya

Taşlık Burnu Feneri, Resmi adıyla Gelidonya denizden yaklaşık 227 metre yükseklite. Türkiye kıyılarının en yüksek fenerİ olma özelliğini taşıyor.

Antalya’nın Kumluca ilçesinin Taşlık Burnu’nda tarihi Likya Yolu üzerinde bulunuyor. Gelidonya Feneri’ni Likya yolunu yürüyenler mutlaka bilir. Akdeniz’in çam ve adaçayı kokulu ormanı ile masmavi suları arasında kalan Gelidonya Feneri, manzarasıyla da bölgenin vazgeçilmez doğa tutkunlarının trekking rotaları arasında. Bir diğer özelliği ise fotoğraf tutkunlarının gün doğumu ve gün batımında en iyi kareleri bulmalarını sağlayan yerlerden biri olmasıdır.

5. Alanya Feneri – Alanya | Tarihi Deniz Fenerleri

1880 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından Fransızlara yaptırılan fener, Alanya Kalesi’nin tarihi burçları üzerine inşa edilmiş ve denizden yüksekliği 209 metredir. Akdeniz’de seyir halindeki gemiler için 20 deniz mili görüş mesafesine sahip rota feneridir.

6. Fenerbahçe Feneri – İstanbul

Adından da anlaşılacağı gibi İstanbul’un Asya yakasında Fenerbahçe burnunda bulunan deniz feneridir. Bizans döneminden kalan fenerde yine bu dönemin tanrıçalarından biri olan Hera’ya adanmış bir tapınak bulunur. Kaynaklara göre Osmanlı döneminde fenerin adı Bağçe-i Fener olarak geçtiği bilinir.

Kanuni Sultan Süleyman bir fermanın da şöyle bahsetmekte; “Kalemiç burnu nâm mahalde Müslümanların ve gayrin gemileri gece ile gelüp geçerken fânûs olmamağın, ekser zamanda taşa çalup zarar ve ziyan olmağın mahâll-i mezkûrda bir fânûs yeri bina etmek murad edinmeğin, buyurdum ki.”  Üsküdar Kadısına verdiği bilinen bu fermana göre İstanbul’un ilk deniz feneri olarak  ile inşa edildiği biliniyor. Tarihi Deniz Fenerleri

Fenerbahçe feneri tarihinde idamlara, hapislere, sürgünlere ve savaşlara tanıklık etmiş. Bunlardan bir tanesi de fenerin kristali hikayesi; “I. Dünya Savaşı sırasında bir perdeyle karartılmış ve bu nedenle birçok gemi yönünü şaşırarak zor anlar yaşamış”. Bir diğer bilinen hikayesi “1707’de III. Ahmed’in kubbe veziri olan Seyyid Firarî Hasan Paşa’nın Fenerbahçe Feneri’nde boğdurulup denize atıldığı ve devlet görevindeki bazı kişilerin de buraya sürgüne gönderilip burada kısa bir süre tutuklu olarak kaldıklarından bahsedilir.

7. Şile Feneri – Şile  | Tarihi Deniz Fenerleri

Şile Deniz Feneri yaklaşık 20 mil mesafeden görülebilen ve ülkemizin en aktif deniz fenerlerinden biri. Diğer fenerlerde olduğu gibi fenerin yapımında Fransızlar dâhil olmuşlar. Taş gövdesini bizim mimarlarımız tarafından yapılmış olsa da metal aksamları ve mekanik kristal sistemi Paris’te Barbur fabrikasında üretilmiş. Sultan Abdülmecid zamanında 1858’de başlayıp 1 yıl kadar yapımı süren fener 1859 yılında bitirilmiş. Şimdilerde müze olarak kullanılan fenerin 150 yıllık bir geçmişi vardır.

Çiğdem,