Kuzeydeki İkinci Evim: Sumy
Kuzey Ukrayna‘nın Rusya sınırındaki Sumska Oblast‘ının merkezi Sumy hakkında türkçe bir bilgi bulmak zordur. Bundan dolayı gidip, kısa bir süre yaşadığım bu küçük şehir hakkında sizlere bu yazıyı yazmaya karar verdim.
Birçok insanımız Ukrayna‘nın bilindik şehirlerine seyahat ederler. Kiev, Kharkiv, Odessa, Lviv, Dnipro, Donetsk bunlardan başlıcalarıdır. Bu şehirlerdeki insanların çoğu Türk olduğunuzu öğrendiklerinde size yüzlerini asacaklardır. Zira buralara seyahat edenlerin çok büyük bir çoğunluğunun seks turizmi için gittiğini tahmin edebilirsiniz. Sanki her kadın bu gidenleri arzuluyormuş gibi ahlaksız ve etik olmayan davranışları nedeni ile bu insanları bize karşı soğutmuşlar maalesef.
Ukrayna‘ya giden bir tanıdığınız varsa size insanlarının hiç yardımcı olmadıklarını söyleyeceklerdir. Aslında doğrudur. Bunun nedeni ise kötü ekonomileri olması sebebi ile turistlerin daha iyi koşullarda yaşaması, seks turizmi için gidenlerin davranışları en başta sayılan sebeplerdendir. Özellikle büyük şehirlerin hepsinde insanların çok büyük bir kısmı yabancılara özellikle Türklere karşı sıcak kanlı değildir.
Ben, sizlere anlatacaklarım ile aslında bu yaşanılanların tam tersi bir ülke olduğunu, insanlarının yardım sever, cömert ve saygılı olduğunu anlatacağım.
Sumy Hakkında
Gelelim ikinci yuvam dediğim Sumy‘e.
- Adı: Sumi (Суми) “Sumi” diye telafuz ediliyor.
- Nüfusu: 267,633
- Dili: Ukraynaca
- İl Merkezi: Sumy
Ukrayna‘nın kuzeyinde Rusya sınırında bir şehir olan Sumy, bulunduğu bölge nedeni ile çok fazla turistin seyahat güzergahına eklemediği bir şehirdir. Zira Ukrayna‘da şehirler arası ulaşım çetin şartlarda gerçekleşmektedir.
Ulaşım
Sumy‘e ulaşmak için iki türlü yol vardır. Kiev yada Kharkiv‘e uçmak. Ben Kharkiv’e uçmayı tercih etmiştim. O zamanlar Rusya çok daha kuvvetli operasyonlar yürütüyordu bu ülkede. İçimde çatışmaların tedirginliği ile bindim uçağa ve gittim. Uçaktan inerken eğitimli K-9 köpeği ile bekleyen kamuflaj kıyafetli askerler karşıladı bizleri. Onları görünce aklıma Cem Yılmaz‘ın filmlerinden bir sahne geldi 🙂 Aklıma Gelen Replik
Benden önce giden arkadaşımdan rüşvet almak için 2 saat hava alanında odada bekletmişler. Ama benim başıma böyle bir şey gelmedi. Aslında rüşvet yaygın buralarda. Hava alanında uçağı beklerken yanınıza yaklaşıp kısık sesle taleplerini dile getirirler. Benden de isteyen oldu ama vermedim.
Ayrıca ulaşım başlığındayken şunu da anlatmadan geçmeyeyim. Projemizin ev sahibi kuruluşu biz yola çıkmadan önce bilgilendirme amaçlı bir dosya göndermişti. O dosyada hava alanına indikten sonra tren garının yanındaki bir fast food zincirinin şubesine gitmemiz gerektiği ve bu ulaşımın taksi ile yaklaşık 100 Grivna(3-5 euro) civarı olacağı yazılıydı. Hava alanında danışmayı ararken yanıma yaklaşan birkaç kişi taksi lazım mı diye rusça sorular soruyorlardı. Kendilerine adresi gösterip ne kadar tutar diye sorduğumda bana 35 Dolar demişlerdi. Ben de kendilerine Grivna cinsinden söylemelerini rica ettim ve 800 Grivna para istedi adamlar. Kar’a bak adamlardaki 🙂
Bu fiyatın yüksek olduğu ve bana gelen bilgilendirme dosyasında daha düşük bir tutar olduğunu söylediğimde ise zam gelmeden önce göndermişler dendi. Demek ki tek zam bizim ülkede olmuyor :p Yine de ücretin fazla olduğunu söyledim ve pazarlığa başladım. Adam en son yalnız mısın diye sordu. Ben de iki kişiyiz cevabını verdim. O zaman kişi başı 150 Grivna‘ya götürebileceğini söyledi. Ben ise adeta Anadolu Çocuğu yer mi yaban elde kazık edası ile 2 kişi için 135 Grivna ücret karşılığı adamla anlaştım ve bizi istediğimiz yere götürdü.
Hava alanına indikten sonra Şehir merkezindeki tren istasyonunun yanında bulunan otobüs terminaline gidip 100 Grivna(3-5 Euro) karşılığında dolmuş ile 4 saat sürecek olan bir yolculuk sonucunda Sumy‘e varabilirsiniz.
Ya da aynı işlemi Kiev için yapabilirsiniz.
Hayat Şartları
Orada kaldığım süre zarfında insanların bizden daha yoksul ve alım güçlerinin daha fazla olduğunu gördüm. Ayrıca bizdekinden daha büyük bir uçurum vardı zengin ile fakir arasında. Binaların ve kamu kurumlarının çoğu Sovyet mimarisinde. Yani eski Sovyetler’de nereye giderseniz gidin birbirine benzer binalar var.
Ama şunu söyleyeyim alkol sudan ucuz. markası bilinmedik votka ve kolayı birbirine tutuşturulmuş kampanya paketlerinde 35 Grivna(2 Euro)gibi komik bir ücretle alabiliyorsunuz.
Gece kulüplerinde benim favori içeceğim olan votka enerji’yi 50 Grivna‘ya(2,5 Euro) icebiliyorsunuz.
Seyahatimde iken her Türk insanı gibi telefon bakmaya gittim. Adamlar üst seviye telefonlar için sipariş yolu ile satış yapıyorlar. Yani mesela z model bir telefon istiyorsunuz. Ödemesini yaptıktan sonra birkaç gün içinde mağazaya geliyor ve oraya gelip alıyorsunuz.
Otomobil fiyatları ise enflasyon ve kur farkından etkilenmemesi için dolar ile satılmakta. Benim bu gezideki gördüğüm favori araba ise ünlü Rus arabası Volga. Fotoğrafını aşağıda görebilirsiniz. Adeta bagajında aile yatabilir yani, o derece.
Kültür
Genel olarak Ukrayna‘da yaşlı insanlar yabancılarla pek konuşmazlar. Zira Sovyetler Birliği’nde iken KGB yabancılar ile konuşanları “Hain, ajan, işbirlikçi” olarak görüp, eziyet ettiğinden dolayı insanlar kolay kolay hafızalarından silemiyorlar bu anıları.
Ukrayna‘da insanlar birbirine çok saygılı. Öyle bir saygı var ki birisi ile el sıkışırken eldivenlerini çıkartırlar muhakkak. Keza şapkalarını da çıkartırlar. Şehitlerinin önünde diz çöküp geçiş töreninde matemlerini sunarlar.
Ukrayna dili ile Rusça birbirine yakın bir dil. Zira Ukrayna‘da herkes her iki dili de bilmektedir. Bu diller dışında özellikle Kırım, Bahçesaray tarafında Türkçe konuşan insan populasyonu hayli fazladır. Bazı Ukraynalılar kendileri ile Rusça konuşulduğunda sert tepki verebilirler. Zannedersem siyasi sebeplerden dolayı. Hadi bunu kendi ülkendeki insanlara bi derece yapabilirsin ama ben turistim nereden bilebilirim ki Ukraynaca – Rusça farklılıkları.
Ukrayna dili sarhoş olduklarında Lehçe ile anlaşabilmektedir. Arkadaşlarım bu konuda ciddi idi. Bir Ukraynalı ve Polonyalı bir araya gelince biraz da demlenince aynı dilde anlaşabiliyorlarmış. Alkolün insanlar üzerindeki etkisi işte.
Mutfak Kültürü
Çok büyük bir fark yok aralarında Rus, Polonya yada Macar yemekleri ile. Macaristan‘ın Gulaş‘ı Ukrayna‘da da favori yemek. Polonya‘nın Pierogi‘si Ukrayna‘da adı değişerek Vareniki oluyor. Ama şunu söyleyeyim. Gulaş yemeği çoğunlukla domuz mamullerinden yapıldığı için domuz tüketmeyen kişilerin dikkat etmesi gerekir. Vareniki ise daha çok patates veya tavuk ile yapılıyor. Kesinlikle patatesli olanı tercih edin derim.
Alışveriş
Bu şehirde en çok hoşuma giden olay alışveriş kısmı. Ben oldum olası büyük alışveriş merkezlerine gitmek yerine lokal pazarlara gitmeyi tercih ederim. Zira bir yerin kültürünü öğrenmek için en güzel yerler buralardır. Çünkü herkes doğal hayatını yaşarken siz yanlarından geçip gidiyorsunuz. Bu şehirdeki merkez çarşı ile çok güzel yapılmış. Güzelliği mimarisi değil, içerisinde barındırdığı zenginlik. Bu pazar 2 alandan oluşur. Üstü kapalı kısım daha çok her hafta gelip ürünlerini satan tüccarlar içindir. Üstü açık olan kısım ise yereldeki halkın kullanmadığı eşyaları, 2. el ürünleri, antikaları veya kendi yaptıkları ürünlerini satmaları için yapılmıştır. Buradan çiçek balı almanızı tavsiye ederim. Çok lezzetlidir.
Hatıra olarak ne almalı?
Kendilerine özgü çok birşey yok aslında. Ben benim için olmazsa olmaz kartpostal aldım her zamanki gibi. Artık klasikleşen gittiğim her şehirden aldığım magnet ve bibloları da aldım tabiki. Ayrıca bu kültürü daha çok anımsatacak olan “Matruşka” oyuncaklarını da köşeme koymak için aldım.
Eğlence
Türkiye‘deki taşra şehirler ortalamasının altında bir nüfusu olsa da buradaki insanlar da eğlenme konusunda bizim büyük şehirlerden bir tık önde götürüyorlar. Toplam nüfusu 267.000 kişi olan bu şehirde irili ufaklı birçok gece kulübü ve bar bulunmaktadır.
Bu barların en meşhurları;
- Soyuz,
- Albion,
- Wild West,
- Marinade’dir.
Soyuz
Soyuz bunlar arasında en ucuz olan ve bir o kadar da koşulları kısıtlı bir mekandır. Ama oraya gittiğinizde barmene shot içmek istediğinizi ve miğfer ile beraber “Shot Hit” yapmak istediğinizi söyleyin ve hayatınızda bir ilk yaşayın. Zira bu olay 2. dünya savaşından kalma bir miğfer ile yapılmaktadır. 3 adet shot dolduruyor ve kafanıza miğfer takılıyor. daha sonra baseball sopası ile miğferin üzerine vuruluyor ve her seferinde 1 shot içiyorsunuz. Amaç ne derseniz inanın çözemedim. Ama oldukça ilginç bir şey. Bu arada bu mekanda tavanda birçok bayrak asılıdır. Orada göreceğiniz en büyük bayrak ise benim onlara hediye ettiğim Türk Bayrağı’dır… 🙂
Albion ve Wild West
Bu mekanlar daha elit mekanlardır. Gelen insanlar ve müşterilerin giyimlerinden anlayabilirsiniz. Ama şunu söyleyeyim her ikisi de güzel yemekler yapmaktadır. Ama gençler daha çok Albion‘u seçerken, aileler ve arkadaş gurupları Wild West‘i seçmektedirler. Buraya giderseniz kesinlikle Wild West‘ten New York Steak yemeden dönmeyin. Tabi yanında Stella Artois birası ile beraber. Kesinlikle hayatınızda böyle bir lezzet görmemişsinizdir. Ben biftekte az pişmiş sevdiğim için “Medium” pişirilmesini istedim ve patates kızartması ile beraber bira beni buraya hayatım boyunca çekmeye yetecek lezzet verdi. Orada kaldığım süre içerisinde haftada en az 2 kere gidip bu lezzeti tadardım.
Marinade
Aslında bir alışveriş merkezi içinde bulunan restoranttır. Akşam saat 9’a kadar restoran, 9’dan 11’e kadar bar ve 11’den sabah 4’e kadar gece kulübü şeklinde hizmet vermektedir. Burası şehirdeki en elit tabakanın geldiği mekandır. Diğer yerler gibi çok ergen yada ortalıkta gezen tipler göremezsiniz.
Bu barların dışında Restaurant olarak ise;
- Ostriv Sumy,
- La viva olive,
- New York Pizza’yı tavsiye ederim.
Ostriv Sumy
Bu mekan Asya Mutfağı yemekler yapmaktadır. Bu arada aklınızda bulunsun Sumy‘de kız arkadaşınızı Sushi yemeye götürüp şampanya açtırırsanız evlenme teklifi etme ritüelini yapmış olursunuz. Bu mekanda en güzel yapılan yemek Japon Mutfağı’ndan Teppenyaki ve Sushi‘dir. Ayrıca ismini hatırlayamadığım Çin Mutfağı’ndan karidesli pilav ise tam anlamıyla lezizdir.
La viva olive ve New York Pizza
Bu mekanlar Sumy‘de pizzanın en lezzetli olduğu mekanlardır. New York Pizza daha çok “Take Away” mantığında çalışmaktadır. La Viva Olive ise restauranttır.
Gece Hayatı
Geldik en çok merak edilen kısma.
Gece Kulüpleri
- Astoriya
- Marinade
- Graff.in
- Dialog
- Luna
- Monti
Astoriya ve Monti
Bu mekanlara 1 defa gittim. Eğer yanınızda arkası ve yerel bağlantıları sağlam yerelden Slav asıllı biri yoksa buralara gitmemenizi tavsiye ederim. Zira bu mekanlarda ırkçılık biraz ağır basıyor.
Marinade
Bu mekan günün belli saatlerinde restaurant, belli saatlerinde bar, hafta sonları geceleri ise gece kulübü olarak hizmet vermektedir. Buraya gidecekseniz kesinlikle yanınızda sigara yada puro bulundurun. Zira sigara içilen oda sosyalleşme yeri. Şehirde bulunan birçok insanla burada tanışabiliyorsunuz. Her ne kadar az İngilizce bilmemelerine rağmen.
Graff.in ve Dialog
Bu mekanlar benim sürekli gittiğim kaliteli ve eğlenceli gece kulüpleridir. Graff.in‘in özelliği bir katı restaurant, bir diğer katı karaoke bar ve en üst kat gece kulübü olması. Ayrıca diğerlerinden ayıran en önemli özelliği ise her gece farklı bir tema ile hizmet veriyor olması. Kesinlikle bu mekana gidip kapının önünde sigaranızı için. Ayrıca Ukrayna‘daki insanlar kareoke’ye çok ilgilidir. Onlara eşlik etmekten çekinmeyin 🙂
Dialog bir başka kaliteli mekan. Bu mekana Marinade ve Graff.in‘e göre daha genç yaştaki gençler gelmektedir. Bu mekanda arada kavga çıkabiliyor olsa da biz sahibi ile tanıştığımız için bodyguard’lar bize arka çıkarlardı ondan kimse bize karışamazdı.
Nereleri Görmeliyim?
Bu şehirde en önemli görülmesi gerek yer 2. Dünya Savaşında açılmış olan Sovyet cephesi anıtıdır. Orada savaş zamanı bu cephede ölen insanların adlarını ve Sovyet anıt örneklerinden birini görebilirsiniz.
Bir diğer görülmesi gereken yer Al-Tanka dedikleri Sumy‘nin sembollerinden bir anıttır. Ayrıca içerisinde halka açık bir piyanoyu barındırmaktadır. Parkta otururken piyano çalanlara denk geliyorsunuz.
Şehirdeki en önemli yapı şehrin Kurtarıcı Katedrali’dir. Bu katedralin özelliği çan kulesindeki çan’ın İngiltere‘den getirilmiş olmasıdır. Ayrıca Ortodoks kilisesi olarak üzerinde heykeller bulunan tek yapıdır.
Bir diğer önemli görülmesi gereken yer ise dünyaca ünlü bir yazar olan Anton Çehov‘un evidir. Ömrünün bir kısmını burada geçirmiştir. Kendisinden kalma eşyalar müze haline getirilen evinde sergilenmektedir.
Şehirdeki bir diğer katedral Proroka Katedrali’dir. Sade bir tasarımı vardır.
Sumy her ne kadar az ziyaretçi çekse de yerel halkının sıcaklığı nedeni ile tekrar gitmek istediğim bir şehirdir. Buraya gidecek olanların tatillerinin en az benimki kadar iyi geçmesini dilerim.
