Sağlık  Hakkında  Doğru Bilinen Yanlışlar | Kış aylarında en büyük problemlerimizden birisi haline gelen üst solunum yolu enfeksiyonları ve buna bağlı olan semptomların yönetimi belkide en çok güçlük çektiğimiz, çoğumuzun doğrusunu bildiğini sandığı ama aslında yanlış uygulamalar yaptığı, özellikle çocuklu ailelerin bu hataları daha çok alışkanlık haline getirdiğini görüyorum. Acil servis hemşiresi olarak en çok bu konularda bilgi yetersizliklerinin olduğunu, bilgilendirme yapıldıktan sonrada insanların genelde çok şaşırdığını görüyorum.

Aslında yapabileceğimiz veya yapmayacağımız basit şeyler hayatımızda büyük farklılıklara, daha kolay bir şekilde hasar vermeden süreci atlatmamızı sağlayacak.

Ateş Nedir ? Sağlık Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar 

Ateş bir hastalık değildir aksine vücudun bağışıklık sisteminin harekete geçtiğinin bir göstergesidir. Korkulmaması gereken aslında bizi mikroplara karşı koruyan bir sistemdir.Normal değerleri şakaktan ölçüldüğünde 36,1 ile 37,5 arası değerleridir. 37,5 üzeri önlem alınıp takip edilmesi gerektiği, 38,0 üzeri ise ateşin varlığını gösterir.
En çok ateş yönetimi konusunda bilgi eksiklikleri ve doğru bilinen yanlış gerçeklikler ile karşılaşmaktayım maalesef. Özellikle çocukların bağışıklık sistemi yetişkinlere göre daha düşük olduğu için hastalıklar daha kolay bir şekilde bulaşır. O nedenle bir çok sebep ateşe neden olabilir.
Aileler genellikle çocuklarının havale geçireceğini yada beyninde kalıcı hasar kalacağı endişesiyle çocuklarına yanlış uygulamalar yapıp genel olarak ne yapacağını bilmez bir panik halinde hastaneye başvuruyorlar. O nedenle bu gibi durumlarla karşılaşmadan önce ne yapacağını bilmek hem çocuğun sağlığı için hemde ailelerin stres yönetimi için oldukça önemli bir konudur.

Ateşin Belirtileri Nelerdir ?

En belirgin şikayeti üşüme ve titremedir. Çocuğun yada bireyin üşüdüğünü görenler daha çok üzerini örtme davranışı eğilimi içerisindeler maalesef. Üşüyen birisinin ateşini ölçtükten sonra eğer yüksek çıktığı takdirde üzeri örtülmek yerine varsa fazlalık kıyafetleri de çıkarılmalıdır.
Kalp atışlarında hızlanma ateşli durumlarda görülen diğer bir tepkidir. Korkulmaması gereken bir durumdur. Kalp ile ilgili herhangi bir rahatsızlığı var mı sorusu ilk akla gelen soru olmamalı.
Bunların yanında terleme, yorgunluk, kas ağrıları, baş ağrısı ve iştahsızlık görülebilir.

Ateşli Hastalıklarda Yönetim

1. Ateş Düşürücü

Vücut ısısının çok yükselmediği durumlarda yani ateşin başlangıcında hemen ateş düşürücü vermek doğru bir uygulama değildir.Genelde aileler çocuklarında gördüğü ateş göstergesi olmayan bir durumda bile çocuğa ilk seçenek olarak ilaç vermeyi tercih ediyorlar maalesef.

Çocuğun öncelikle genel durumu değerlendirilir, çocuk oyun oynayabiliyor, keyfi yerinde mi önceliğimiz bunlar olmalı. Genel durumu iyi olan koşup oynayan bir çocukta 38-38.5 ateşlerde bile beklenebilir. Burda asıl unutulmaması gereken en önemli şey ateş vücut için tehlikeli, kötü bir şey olmadığıdır aksine vücudu enfeksiyonlara karşı bir savunma mekanizmasıdır ve genelde hastalıkların hızlı iyileşmesi için gereklidir.

2. Antibiyotik Kullanımı

Her ateşli hastalıkta antibiyotik kullanılması hem çocuğun antibiyotik direncini artırıp ilerde yakalanacağı hastalıklarda çoklu antibiyotik ve yüksek doz kullanmasına neden olup, dirençli enfeksiyonlar gelişmesine ve bu kez ateşinin hiç düşmemesine dolaylı olarak bireyde ilaç kullanımına bağlı farklı şikayetler, semptomlar görülmesine sebep olacaktır. Unutmayalım ki antibiyotikler ateşi düşürmezler, sadece bakterilere bağlı olan enfeksiyonları tedavi ederler. Ateşin de büyük çoğunluğu viral bir enfeksiyona bağlı geliştiği için ilaç kullanmaya gerek kalmadan kendiliğinden iyileşir.

3. İlaç Yönetimi

Çocuğa ateşi düşmesi amacıyla yetişkinlerde kullanılan ilaçların verilmesi, çocukta istenmeyen olaylara neden olabilir. Örneğin yetişkinlerde kullandığımız aspirin çocuklarda mide kanamalarına yol açabilmekte ve ayrıca ilaç dozlarıda her çocuğun kilosuna uygun bir şekilde verilmesi gerektiği için fazla dozda verilebilecek bir ilaç toksik etki yaparak zehirlenmelere yol açar. İlaç verilmeden önce mutlaka doktora danışmanızı tavsiye ederim.
Geçmeyen inatçı ateşlerde ateş düşürücüleri dönüşümlü olarak vermek ateş yönetimi konusunda daha etkili olacaktır.

4. Soğuk Duş

Ateşli bir çocuğu yada bireyi soğuk suyla yıkamak sanıldığı kadar masum bir uygulama değildir. Soğuk suyla yıkamak çocuğun daha çok titremesine ve istenmeyen olaylara yol açabilir. Birey soğuk şoku dediğimiz tabloya girebilir, titremeye başlar ve ateş normalden çok daha hızlı yükselip, dolaşımda bozulmalara yol açabilir. Hastanede yapılacak medikal uygulamalarda tedavi başarı oranını azaltır. O yüzden kesinlikle soğuk su yerine ılık su ile yıkanması önerilir.

5. Vücuda Yabancı Maddelerle Kompres Uygulamak

Geleneksel yöntemler dediğimiz bazen bölgelere göre farklılıklar göstermekle birlikte en sık kullanılanı vücudu alkollü yada sirkeli sular ile silmek. Çocuklarda özellikle yetişkinlerden en büyük farklılığı derilerine uyguladığımız kremlerin, sildiğimiz alkollü pamukların emildiğini daha sonra bu yöntemlerin çocukta toksik etki yapabileceğini düşünmüyor olmamız en büyük hatalarımızdan birisi oluyor maalesef. Sadece ılık su ile yıkamak dışında, doktorunuz önermediği takdirde çocuğun vücuduna yabancı hiç bir madde kullanılmamalıdır.

Öksürükte Yönetim

Öksürükte ateş gibi bir hastalık değil, semptomdur. Öksürüğün bir çok nedeni olabilmektedir. Hastalığın habercisi olabileceği gibi solunum yollarına yabancı cisim kaçmasından dolayıda gerçekleşebilir.
İlk öksürükten itibaren hemen hastaneye gelmek yerine bir kaç gün evde takip etmek daha doğru olacaktır. İlaç kullanmaya gerek olmadan kendiliğinden de geçebilir. Fakat yabancı cisim kaçması durumunda acilen müdahale edilmelidir.

1. Yabancı Cisim Kaçmasında Yönetim

Özellikle küçük yaştaki çocuklarda çok sık karşılaştığımız durum olan merak ve tatma ihtiyacı dürtüsü nedeniyle buldukları her şeyi ağzına götürme eğilimindedirler. Çocuğun boğulacak gibi öksürmesi ve morarmaya başlaması belirtileridir. Eğer çocuğun yaşı büyükse öksürebilecek durumdaysa müdahale etmeden önce öksürtülmelidir. El ile almaya çalışmak maddenin daha da geriye gitmesine neden olacağı için uygun manevralar yapılmalı.
Bireyin öksürmesi etkisiz ise her iki kürek kemiği arasına el ayasıyla sert bir şekilde vuru uygulanmalıdır. Eğer bu uygulamadan sonra yabancı cisim çıkmamışsa heimlich manevrasına geçilir.

1.1 Heimlich Manevrası | Sağlık Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar 

Bireyi hafifçe öne doğru eğip arkasına geçiyoruz, bir elimizi yumruk yapıp ellerimizi hastaya dolayıp yaptığımız yumruğu diğer elimizle tutup bireyin kaburgalarının altına( göbeğin üst tarafı ) yerleştirip, yumruğumuzu kendimize ve yukarı doğru kuvvetlice çekiyoruz. Bu uygulamayı 5 kez yabancı cisim çıkana kadar tekrarlıyoruz.
1 yaş altı olan çocuklara heimlich manevrası uygulanması yapılmaz.Onun yerine bebeği bir kol üzerine yüz üstü yatırılıp, baş parmak ve diğer parmaklar yardımıyla bebeğin çenesi kavranarak yüz üstü pozisyon da öne eğdirilir. 5 kez el topuğu ve bileğinin iç kısmıyla sırtına ve kürek kemiklerinin arasına hafifçe vurulur. Cisim çıkana kadar devam edilir.

Genel olarak çok sık karşılaştığım  ve çok basit hatalar nedeniyle sonucu insan hayatına zarar verebilecek sonuçlara neden olabilecek durumlarla karşılaşıyorum maalesef. Ailelerin bu konularda daha bilinçli olması ve sağlık personellerinin önerilerini dinlemesini tavsiye ediyorum.

seyahat, sağlık ve daha fazlası için tıklayınız

benim hakkımda daha fazlasına  ulaşmak için bi tık 🙂