Mezopotamya Müzeleri | Ülkemizin kültür, gastronomi, inanç ve daha sayabileceğimiz birçok farklı turizm alanı açısından en önemli bölgesi olan Mezopotamya şehirleri birbirinden güzel ve özel müzelere ev sahipliği yapıyor. Özellikle bu alanda Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa başı çekse de diğer bölge şehirlerinde de önemli müzeler bulunuyor. Bu yazımızda Mezopotamya’da Görmeniz Gereken 10 Müze’yi yakından tanıyacağız.

 

 

Bu yazımızda Göbeklitepe, Dara, Zeugma gibi antik kentler ya da arkeolojik alanlar olmayacak. Bu alanlardan çıkarılan eserlerin sergilendiği müzeleri sıralayacağız. Ama bu tarihi mekanlarla ilgili detaylı yazımızı okuyabilirsiniz. Mezopotamya’da Bulunan Antik Kentler

Mezopotamya Müzeleri | Mezopotamya’da Görmeniz Gereken 45 Müze

1- Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi

Listemize Türkiye’nin en büyük müzesi olan Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile başlıyoruz. 73.800 Arkeolojik eserin sergilendiği bu devasa müzede  14 adet ana sergi salonu ve 33 adet canlandırma alanı var. Düzen açısından da ülkemizdeki en güzel müzelerden biri olduğunu söyleyebilirim. Galeriler arası gezerken herhangi bir yeri kaçırmadan tüm eserleri görebiliyorsunuz. Müzenin prestij eseri ise insan boyutlarında yapılmış kuşkusuz uygarlık tarihinin bilinen en eski gerçek heykeli olan “Balıklıgöl Adamı”

 

 

Bunun dışında müzedeki galerilerde Nevali Çori Tapınağı, Kalkolitik, Tunç, Demir, Helenistik, Roma, Bizans ve Islami dönemlere ait ölü gömme küpleri (pithos),  seramikler, mühürler, fayanstan yapılmış kolye taneleri; silindir ve damga mühürler, figürinli kap parçaları, hayvan figürinleri, madeni eşyalar, pişmiş topraktan mühür baskılı küp parçaları, takılar ve heykeller sergileniyor. Canlandırma salonlarındaki balmumu heykeller de oldukça başarılı ve gerçekçi.

Müzenin tek eksiği ülkemiz müzelerindeki en büyük sorunlardan olan interaktif müzecilikle ilgili uygulamaların olmaması. Bu konuyla ilgili detaylı bir tanıtım yazısını ileride yazacağım. 2015’te açılan bu müzeye 50 TL’ye giriş yapabilirsiniz. (2023) Müze Karta ve 12 yaşa kadar çocuklara ücretsiz. Müzesin Konumu

 

2- Gaziantep Mozaik Müzesi

Hatay Mozaik Müzesinden sonra Dünya’nın  en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep Mozaik Müzesi, 2011 yılından beri Karşıyaka bölgesinde hizmet veriyor. 2000 yılında Birecik Barajı’nın faaliyete geçmesi ile büyük bir kısmı sular altında kalan Zeugma Antik Kenti’nden çıkarılan mozaiklerin üstün bir sanat zevkini yansıtması, Geç Antik Dönem kiliseleri ile Erken Süryani ve Hristiyan ikonografisine ait örnekleri barındırması müzeyi daha da çekici hale getiriyor. Müzenin prestij eseri tabii ki Çingene Kızı Mozaiği. Bunun dışında;

 

 

• Oceanos ve Tethys Mozaiği
• Akratos ve Euphrosine Mozaiği
• Akhilleus Mozaiği
• Europhe’nin Kaçırılışı Mozaiği
• Kahvaltı Sofrasındakiler
• Antope ve Satyros Mozaiği
• Aphrodite’in Doğuşu
• Akhilleus Mozaiği
• Aşk (Eros) ve Ruh (Psykhe)
• Akratos
• Bereket Tanrısı Demeter
• Dionysos’un Düğünü
• Daidalos Mozaiği

• Dionysos ve Nike
• Danea Mozaiği
• Europa
• Fırat Nehri’nin Kralı Akheloos
• Fırat’ın Genç Nehir Tanrısı
• Fırat Nehri Tanrısı Euphrates
• Galateia Mozaiği
• Metiokhos
• Ölümsüz Aşıklar
• Perseus ve Andromede
• Parthenope
• Su Perisi
• Silenos Mozaiği
• Triton Mozaiği
• Yunuslu Eros Mozaiği
• Yaşayan Zeugma

diğer önemli mozaikler. Müzede bulunan Mars Heykeli de diğer simgesel eserlerden. Müzeye giriş 65 TL (2023) Müzekart’a ücretsiz. Müzenin Konumu

 

3- Diyarbakır Arkeoloji Müzesi |Mezopotamya Müzeleri

Tam bir açıkhava müzesi olan Diyarbakır İçkale Bölgesi’nde bulunan Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, 10.000’den fazla eseri bünyesinde barındıran bir müze. Neolitik çağ, Hurri-Mitanni, Asur, Grek, Roma, Part, Sâsânî, Bizans, Emevî, Abbâsî, İnaloğlu, Nisanoğlu, Artuklu, Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Osmanlı olmak üzere yirmi altı uygarlığa ait bu eserlerin yanı sıra kazı çalışmalarının devam ettiği 12.000 yıllık Kortiktepe’den çıkarılan eserler de sergileniyor.

 

 

Bu müze kompleksinin bulunduğu alanda; Çocuk Oyunları Müzesi, Bilim Müzesi, Taş Eserler Müzesi, Eski Cezaevi, Aziz George Kilisesi, Hamida Höyük, Hz. Süleyman Camii ve Sahabelerin Türbesi,  Aslanlı Çeşme ve Artuklu Kemeri’ni de gezmelisiniz. Müzeye giriş 20 TL (2023). Müzekart’a ücretsiz. Müze Konumu

4- Şanlıurfa Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile aynı bahçede bulunan Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nin en büyük özelliği, mozaiklerin bulunduğu alanda kurulan bir müze olması. Müzenin prestij eseri Akilleus’un Hayatı Mozaiği. Bunun dışında dünyada nadir görülen Amazon Kraliçelerinin mozaikleri yer alıyor.

 

• Ktisis Mozaiği
• Amazonlar Villası
• Orpfeus Mozaiği

diğer önemli eserler. Müzeye giriş 50 TL (2023). Müzekart’a ücretsiz. Haleplibahçe Mozaik Müzesi Konumu

 

5- Gaziantep Arkeoloji Müzesi

Gaziantep İstasyon Caddesi üzerinde bulunan binada 1969 yılından beri hizmet veren bir müze. Zeugma Mozaik Müzesi kurulmadan önce orada sergilenen eserler uzunca bir dönem bu müzede sergilendi.

 

Mozaikler taşınınca Gaziantep civarındaki özellikle Zeugma, Dülük ve Karkamış Antik Kentlerinden çıkarılan arkeolojik eserler bu müzede sergileniyor. Maalesef müze oldukça estetikten uzak, interaktif uygulamaların olmadığı bir müze. İçerideki eserler bence acilen yeni bir müze binasını hak ediyor. Müzeye giriş 10 TL (2023). Müzekart’a ücretsiz. Gaziantep Arkeoloji Müzesi

6- Mardin Arkeoloji Müzesi

Mardin Müzesi, tematik teşhir salonlarında kırk beş binin üzerindeki koleksiyonu ile Paleolitik Çağ’dan (MÖ 45.000) kentin arkeolojik geçmişini günümüze bağlayan ülkemizdeki en zengin müzelerinden biri. Müzeyi bünyesinde barındıran yapı da Mardin mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan devasa bir yapı. 1895 yılında Antakya Patriği İgnatios Behnam Banni tarafından “Süryani Katolik Patrikhanesi” olarak inşa edilen yapı artık Mardin Arkeoloji ve Etnografya müzesi olarak da hizmet veriyor. İnteraktif müzecilik açısından da örnek olması gereken müzelerden.

 

 

Müzede bulunan salonlarda Boncuklu Tarla, Havuz Mevki, Ilısu Höyük, Kumru Tarlası, Zeviya Kavla, Tatika, KilokkiRabiseki), Kerküşti kazısı (Halaf Dönemi), Nusaybin Girnavaz kazısı (Assur Dönemi), Dara kazısı (Roma Dönemi), Midyat Aktaş Mevki Nekropol kazısı (Bizans Dönemi), Nusaybin Mor Yakup Kilisesi kazısı (Roma-Artuklu Dönemi), Mardin Kale kazısı (Artuklu-Akkoyunlu-Osmanlı Dönemi) ‘nden çıkarılan eserler sergileniyor. Müzeye giriş 25 TL (2023). Müzekart’a ücretsiz. Pazartesi günleri kapalı.  Mardin Müzesi Konumu

7- Kilis Müzesi ve Sabunhane

Kilis Müzesi, 2019 yılında yeni binasına taşınana kadar Tarihi Neşet Efendi Konağı’nda hizmet veriyor. Restorasyonla birlikte oldukça estetik bir görünümüne kavuşan bina ise 1960 yılına kadar zeytinyağı ve sabunhane imalathanesi olarak işlevini sürdüren tarihi bir yapıydı. Kalkolitik, Tunç, Demir çağları, Roma, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait eserlerin yanı sıra son zamanlarda oldukça önemli kazıların yapıldığı Oylumhöyük’ten çıkarılan eserler de burada sergileniyor.

 

 

Özellikle bu alandan çıkarılan 4500 yıllık zeytin çekirdekleri müzede sergilenmeye başlandığı andan itibaren oldukça ilgi görmeye başladı. Müzeye giriş 20 TL (2023). Müzekart’a ücretsiz. Pazartesi günleri kapalı. Kilis Müzesi Konumu

8- Diyarbakır Kent Müzesi

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilen tarihi Cemil Paşa Konağı’nda hizmet veren Kent Müzesi, Diyarbakır yaşayan tüm halkların kültürlerini,  kentsel gelişimi, tarımı, zanaatları, yemek kültürü, inanç odakları, ticareti ve sosyal yaşamın geleneksel adetlerini sergileyen bir yapı.

 

 

Tam anlamıyla bir Diyarbakır Konağı’nda hizmet veren Müze 2 ayrı büyük avludan oluşuyor. Müze bahçesinde bulunan yaşam havuzu ve döner dolap da hikayelerini öğrenerek görülmesi gereken müzenin bölümleri. Müzeye giriş ücretsiz. Cemil Paşa Konağı Konumu

9- Gaziantep 25 Aralık Kahramanlık ve Panorama Müzesi

Sırada son zamanlarda görebileceğiniz en güzel Kahramanlık müzesi var. Gaziantep’in Savunmasının tasvir edildiği müzeyi gezerken işgal dönemlerinin tüm acılarını hissederken, tüyleriniz diken diken olacak. Panorama Müzesi’nde, ünlü Rus Ressam Aleksander Samsonov tarafından yapılan 14 tablo, 3 diorama ve 13 metre yüksekliğinde, 120 metre uzunluğunda panoramik yağlı boya çalışmasından oluşan alanıyla kahramanlıklarla dolu Antep Savunması’nı tüm yönleriyle anlatılıyor.

 

Müzeye giriş 10 TL (2023). Öğrenci ve Öğretmenlere ücretsiz. 25 Aralık Müzesi Konumu

10- Adıyaman Müzesi

Komagenne İmpartorluğu’nun başkenti olan, 5 Antik Kente ev sahipliği yapan Adıyaman’ın böyle bir müzeye sahip olması ciddi anlamda çok üzücü. Üzerinde müze yazamasa sıradan bir binadan farkı olmayan müzenin bahçesi içerisinden çok daha güzel. İçeriyi en fazla 15 dakikada gezebiliyorsunuz. Dilerim Nemrut gibi muhteşem bir mekana ev sahipliği yapan bu şehrimize yakışan bir müze yapılır. Giriş Ücretsiz. Adıyaman Müzesi Konumu

11- Batman Müzesi

Hasankeyf’in sular altında kalmasıyla çok daha önem kazanan bu müze ülkemizde örneklerinin çoğalmasını dildiğimiz müze park konseptiyle hizmet veren bir yer. Bölgenin önemli müzelerinden biri olan Batman Müzesi, Paleolitik-Neolitik, Ilısu ve Hasankeyf Salonu olmak üzere 3 teşhir salonuna sahiptir. Müzede, Paleolitik Dönem’den Ortaçağ’a kadar geniş tarih yelpazesinde yaklaşık 500 adet eser sergilenmektedir.

 

Müzepark’ta tüm öğrencilere tarih bilincini aktarmak ve arkeolojik kazıların nasıl yapıldığını anlatmak için uygulamalı kazı alanları bulunuyor. Bu alanlarda, konularında uzman arkeologlar eşliğinde öğrencilere uygulamalı arkeolojik kazı eğitimi veriliyor. Ayrıca, çocuk ziyaretçilere yönelik oluşturulan arkeolojik kazıların anlatıldığı kısa film ve çeşitli simülasyon alanları ile Müzepark daha da eğlenceli hale getirilmiş.

Müze’nin prestij eseri, Başur Höyük kazısında ortaya çıkarılan Oyun Taşları. Bunun dışında Gusir Höyük’ten “Dikili Taş”, Başur Höyük’ten “Tunç Mezar Hediyeleri”, Hasankeyf’ten “Tanrı Bes” müzede yer alan önemli eserler arasında bulunuyor. Giriş Ücretsiz. Batman Müzesi Konumu

12- Yesemek Açıkhava Müzesi

Yakın Doğu‘nun en büyük taş ocağı ve heykel işleme atölyesiydi. Hatta Göbeklitepe’ye kadar dünyanın en eski heykel atölyesi olduğu da kimi araştırmalarda ortaya çıkmıştı. İslahiye İlçesi’nin 22 kilometre güneydoğusunda bulunan Yesemek Köyü‘nün Karatepe sırtlarında yer alıyor. Huriler döneminde yerel halkın çalıştığı atölye, Hititlerin bölgeyi fethi ile M.Ö.1375-1335 yılları arasında, İmparator I. Şuppiluma zamanında işletmeye açılmış. Sonrasında Hitit, Suriye, Arami ve Asur dönemlerinde de aynı amaçla kullanılmış.

Amanos Dağları‘nı temsil eden Dağ Tanrısı kabartmaları, Sfenksler, kapı aslanları, oturan aslanlar , savaş sahnesi kabartmaları, kanatlı aslanlar ve mimari parçaların kendi doğal ortamlarında sergilendiği alan ülkemizdeki en önemli açık hava müzelerinden. Giriş Ücretsiz. Yesemek Açık Hava Müzesi Konumu

 

13- Cizre İsmail Ebul-iz El Cezeri Müzesi

1136 yılında Cizre’nin Tor mahallesinde doğan,  fizik ve mekanik alanlarında eserler ortaya çıkaran bilim dünyasının en ünlü ilim insanı El-Cezeri adına açılan müzede Cizre’nin 6000 yıl öncesine kadar uzanan kültürel kimliğini yansıtan müzedeki eserler arasında Babil tuğlaları, dinozorlara ait fosil dişleri, taş hayvan kabartmaları ve pişmiş topraktan kap kacaklar bulunuyor. Giriş Ücretsiz. Cizre Müzesi Konumu

 

14- Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi

1700’lü yıllardan bugüne oyuncak tarihinin en gözde örneklerinin sergilendiği, zengin envanteri ile tarihi bir Antep evinde kurulan müze Bey Mahallesi’nde bulunuyor. Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi’nde Sunay Akın’ın küratörlüğünde 1700-1990 yıllarına ait el ve fabrika yapımı altı yüze yakın oyuncak takım olarak teşhir ediliyor.

 

 

Alt kısmında bulunan mağaralarda ise farklı ülkelerin kültürlerine ait çocuk tasvirleri ve ikonik eserler de sergileniyor. Ülkemizdeki en değerli oyuncak müzelerinden biri. İçerisinde bulunan atölyelerde ise düzenli olarak çocuklar için etkinlikler yapılıyor. Müze bahçesinin giriş kısmında ayrıca Ali İhsan Göğüş Müzesi de bulunuyor. Müzeye giriş 10 TL (2023). Öğrenci ve Öğretmenlere ücretsiz. Gaziantep Oyuncak Müzesi Konumu

15- Diyarbakır Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi | Mezopotamya Müzeleri

35 Yaş şiiri ile tanınan Ünlü şairimiz Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğduğu ve çocukluk yıllarını geçirdiği ev 1733 yılında inşa edilmiş. Diyarbakır geleneksel konak ve eyvan mimarisinin en önemli örneklerinden biri olan yapıda Cahit Sıtkı Tarancı’nın yaşamına ait eşyalar, edebi eserleri sergileniyor. Binada büyüklü küçüklü toplam 14 oda, mutfak, kiler ve tuvalet bulunuyor. Bahçesi ise muhteşem bir ambiyansa sahip ve küçük bir kafe bulunuyor. Bu kafede Diyarbakır’ın en güzel şerbetlerini deneyimleyebilirsiniz. Giriş ücretsiz. Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi Konumu

 

Bunların Dışında; Mezopotamya Müzeleri

Şanlıurfa’da Bulunan Müzeler

16- Şanlıurfa Kent Müzesi

17- Şanlıurfa Mutfak Müzesi

18- İbrahim Tatlıses Müzik Müzesi

19- Şanlıurfa Kurtuluş Müzesi ve Mahmut Nedim Konağı

20- Kırsal Yaşam ve Tarım Müzesi Çiftçi Eğitim Merkezi

Siirt’de Bulunan Müzeler

Siirt’te Maalesef Müze bulunmuyor. 2023’te Yatırım Planına alındı.

 

Diyarbakır’da Bulunan Müzeler | Mezopotamya Müzeleri

21- Ahmet Arif Edebiyat Müzesi

22- Ziya Gökalp Müzesi

23- Diyarbakır Silvan Atatürk Evi Müzesi

24-  Esma Ocak Evi ve Müzesi

25- Seman Köşkü (Atatürk Evi)

26- Taş Eserler Müzesi

Gaziantep’te Bulunan Müzeler

27- Ali İhsan Göğüş Müzesi

28- Atatürk Anı Müzesi

29- Bayazhan Kent Müzesi

30- Emine Göğüş Mutfak Müzesi

31- Gaziantep Atatürk Evi Müzesi

32- Gaziantep Kültür Müzesi

33- Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi

34- Gaziantep Milli Mücadele Müzesi

35- Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması Müzesi

36- Hasan Süzer Etnografya Müzesi (Geçici Olarak Kapatıldı)

 

 

37- İslam Bilim Tarihi Müzesi

38- Kültür Tarihi Müzesi

39- Saklı Konak Bakır Eserleri Müzesi

40- Şahinbey Savaş Müzesi

41- Yesemek Açıkhava Müzesi

42- Peynir Müzesi

43- Rayiha Baharat Müzesi

44 -Baklava Müzesi

Kilis’te Bulunan Müzeler | Mezopotamya Müzeleri

45- Alaeddin Yavaşça Müzesi

 

Kültür ile dolu dolu geziler dilerim.