Kahve Hakkında Bilmeniz Gerekenler | Bu kış aylarında kokusu ile beraber içimizi ısıtan, yazın ise o kavurucu sıcaklar da bizi serinleten lezzet kahve olan ilk yazım ile karşınızdayım.
Öncelikle size biraz kahvenin tarihi geçmişinden bahsedeceğim. Sonrasında ise yavaş yavaş kahve nedir,çeşitlerinden nasıl aromalandırıldığından, türk kahvesinden, espressodan, demleme şekillerinden ve şuan günümüzde ki meşhur kahvelerden bahsedeceğim. Hazırsanız başlayalım;
Kahvenin Tarihi Geçmişi
Kahve bitkisinin kökeni afrikaya dayanır, içecek olarak ilk kez ise güney Arabistan da gerçekleştiği düşünülüyor. Kahvenin ana vatanı ise Etiyopya’ya dayanıyor. Etiyopyanın yüksek yaylarında yabani kahve bitkisini yerel halk ilk olarak tanelerini un haline getirip çeşitli ekmekler yaparlardı. Meyvelerini ise kaynatıp suyunu içmek için kullanırlardı. Vücuda verdiği enerjiden dolayı ise tıbbi amaçla kullanılır hatta ismi ise sihirli meyve olarak geçerdi. 17. Yüzyılda Venedikli tüccarlar yolu ile önce avrupaya daha sonrasında sırasıyla Amerika, asya, ve afrika kıtalarına yayılmıştır.
Kahve 300 yıl boyunca Habeşistan da keşfedilen bir yöntem ile içilmeye devam edilmiştir. 14. Yüzyıldan sonra ise bir keşif sırasında çekirdekleri kavurup daha sonra ezme işlemi gerçekleştikten sonra kaynatılarak içime sunulmuştur. Kahveyi ilk defa işleyerek içmeye başlayan bir grup sufi tarikatıdır. Daha sonrasında ise 1470li yıllarda aden de 1510 da kahire de ve sonrasından ise mekkede görülmeye başlamıştır.
1520/1566 yıllarında ise kanuni sultan Süleyman döneminde yemen valisi özdemir paşa yemen de içtiği ve çok sevdiği kahveyi istanbula getirmiştir. Kahve kısa bir zaman sonrasında saray mutfağında yerini almıştır. Sarayda ki mutfak görevlileri arasında ise yeni bir rütbe eklendi o dönem kahvecibaşı diye. Bu kahveci başının en önemli özelliklerinden biri ise sadık ve sır tutmasını bilen biri olması önecelikliydi. Hatta öyle bir şey ki kahvecibaşılıktan sadrazamlığa yükselenlere bile rastlanırdı o dönem.
1615 yılında istanbula gelen Venedikli tacirler o dönemin gözdesi olan içecek kahve ile tanışırlar. Önceleri italyada bulunan limonata satıcıları kahve ile tanıştıktan sonra sokakta bu sefer kahve satmaya başlar. Bu olay daha sonrasında 1645 de italyada açılan ilk kahvehane ile zamanla bütün avrupaya yayılır. Kısa zamanda her yerde çoğalan kahvehaneler bütün toplumun bir araya gelip sosyalleşebildikleri gözde mekan olmaya başlar. Kahve zamanla 1643 de parise 1651 de londraya ulaşır. Avrupalılar dünyanın çeşitli yerlerinde ticari ve sanayi amaçla büyük ölçüde bitki üretimi için kullanılan tarımsal alanlar kurarak endonezyanın cava adasında 1712 yılında kahve tarımına başladılar. Zamanla, Hollanda cava ve doğu hint adalarında, fransa Antillerde kahve yetiştirmeye başladılar.
Kahve Hakkında Efsaneler
İlk kullanımına dair tabiki de bir çok efsane bulunuyor. Bunlardan bir tanesi ise, kaldi yahut halid adında ki Etiyopyalı bir keçi çobanının keçilerinden bazılarının adı bilinmeyen bir bitkinin meyvelerini tüketmesi sonucu son derece enerjik olduğunu farkeder. Meraklı çobanımız bu meyveleri kendisinde denediğinde ise aynı sonuçları elde etmiştir. Bu durumu köyünde ki bir din adamına bahsetmiş ve söz konusu bu meyve ile birkaç deneme daha yaptıktan sonra bugün ki kahvenin keşfedilmiştir.
Peki Sizce Kahve Nedir?
Kahve kökboyasıgiller yani gentianales takımına bağlı bir familyadır. Coffea cinsinde yer alan bir ağaçtır. Ve bu ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile elde edilip farklı aromalarla yada sade olarak veya su ve süt ile karıştırılmasıyla yapılan bir içecektir.
Kahve Çeşitleri
Aslına bakarsanız temelde iki tür kahve çeşidi vardır.
ilk çeşidimiz hepimizin de aşina olduğu coffea arabica: Etiyopya da keşfedilen ilk kahve bitkisidir kendisi. Yüksekliği 800/2000 metre olan dağlık platolarda ve volkanik yamaçlarda yetişir. Her yağmurlu dönemin ardından çiçek açar ve meyvelerinin olgunlaşması için nerdeyse bir bebek kadar vakit gerekir yani 9 ay. Standart bir arabica ağacı yılda yaklaşık 5 kilo meyve veriri bu meyvelerden 1 kilo kahve çekirdeği elde edilir. Yeşilimsi sarı renkte ve oval olan arabia çekirdeklerinden üretilen kahve daha az kafein içerir. Lezzetli ve tatlı bir aromaya sahiptir. Arabica kahvesi dünya kahvelerinin %70’ini oluşturur. İklim koşulları ve hastalıkllı koşullara çok dayanıklı olmadığından yetiştirmesinin zor olmasının yanından bir o kadar da pahalı bir çekirdektir kendisi.
Arabica türünün asit oranı az ve aromalıdır. Bu yüzden damak tadı için en çok tercih edilen çeşittir. Türkiye de yalnızca mersin ve Anamur da deneme dikimleri iyi sonuç vermiştir. Buna istinaden hali hazırda 850 hektar alanda kahve tarımı yapılmaktadır.
Sıra geldi diğer bir kahve çeşidi olan robusta, robusta 0ile 600 metre arasında yetişir. Arabicanın tersine düzensiz olarak çiçek açar ve meyvelerinin oluşması tahminimce 11 ayı bulmaktadır. Sarımsı kahverenkteki yuvarlak robusta çiçeklerinden üretilen kahve arabicaya oranla iki katı daha fazla kafein içerir ve kahve dünyasının %30’unu oluşturur. Arabicaya oranla yetiştirilmesi daha kolay ve ucuzdur.
Kahve Aromalandırma | Kahve Hakkında Bilmeniz Gerekenler 101
Peki sadece iki çeşit kahve olmasına rağmen bu kadar çok farklı alt dallarında nasıl aromalı çekirdekler bulunur?
Kahve tarımı aynı cins kahvelerden yapılsa bile, bölgenin toprağı ,iklimi ,hava durumu yetiştirildiği bölgedeki geleneklere uygun şekilde kavruluşu, bulunduğu aralıklardaki rakımların hepsi bir çok farklı kahve aromasının oluşmasına sebep olmuştur.
Peki Bunca Çeşit Kahve Nasıl ve Ne Şekilde Demlenir?
Kahvenin en çok bilinen ve en yaygın olan demleme şekli tabiki de filtre edilerek tüketilmesidir. Filtre kahvede kendi içinde kağıt filtre yardımıyla filtre edilerek demlenmesi ile edilen bir çeşittir. Diğer bir seçenek ise french presstir. French presste ise kalın çekilmiş kahve kullanılır ve aynı ada sahip olan demleme kabında suyla karıştırılıp ucunda metal bir süzgeç olan pistonla filtre edilerek hazırlama yöntemidir.
Diğer bir yöntem ise kahve makineleridir. Filtre kahve makinesi espresso makinesi olarak iki farklı demleme makinesi mevcuttur. Demlemeler de yine kendi aralarında iki farklı çeşite ayrılır, sıcak ve soğuk demleme. Sıcak demleme yöntemleri sırasıyla; kağıt filtre, metal filtre, frenchpress, aeropress, moka pot, hario, V60 ve espressodur.
Soğuk demleme olarak sadece cold brew olarak adlandırılan sopuk suda demlenen kahve türleri bulunmaktadır. Genellikle daha düşük asit oranları içermektedir. Bu yöntem kullanıldığında öğütülmüş kahvenin soğuk su ve buz ile 24 saat bekletilmesi gereklidir. Son yıllarda ise cold brewe istinaden nitro brew kahve yani soğuk demlenen kahvenin nitrojen ile köpürtülmesi yoluyla yapılır.
Günümüzdeki Kahve Çeşitleri | Kahve Hakkında Bilmeniz Gerekenler 101
Ve son olarak günümüzdeki kahve çeşitleri ile bu haftaki kahve yazımızı sonuna doğru gelmekteyiz. Kahveler pek çok ek madde içerebilir. Bu ek maddelerden en yaygın olanları ise su, süt krema, şeker, tatlandırıcılar, baharatlar ve çeşitli şuruplardır. Eklenen maddeler ve kullanılan kahvenin demleme şekillerine göre pek çok farklı kahve kahve bazlı içecek ortaya çıkmıştır.
Günümüzde özellikle filtre kahve ve espresso bazlı kahveler yaygındır. Bunlar kendi içlerinde;
Espresso, cappuccino, americano, latte, türk kahvesi, macchiato, mocha ve son olarak filtre kahve olarak 8 farklı gruba ayrılır. Süt ile karıştırılan kahvelerin içerisine günümzde yaygın olan bir çok kahve markası kendi üsrettikleri farklı tat ve aromalarda ki şuruplar ekleyerek kendilerine has isimler ile sunmaktadır.
Yazımızın sonuna geldik arkadaşlar umarım beğenmişsinizdir bir barista olarak kendimce yaptığım araştırma ve iş deneyimi ile size kahveyi a’dan z’ye anlatmaya çalıştım. Umarım beğenmişsinizdir. Son olarak sizin en sevdiğiniz kahve zinciri ve kahve çeşidi nedir?
Benim ki tabikide kendi evde yaptığım demleme kahveler ama dışarıya gelince chai tea latte vazgeçilmezim oluyor
Diğer Kahve Yazılarımız İçin Tık
