Çay Hakkında Bilmeniz Gerekenler | Çayın Büyülü Dünyasından 5 Çay Türü

Merhaba,

Bu hafta sizlerle çayın kültürleri nasıl etkilediğini  nasıl keşfedildiğini ve tek bir yapraktan gelen büyüsünü konuşacağız.

Şimdiden keyifli okumalar dilerim😊

Çay Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Çay Bitkisi Nasıl Keşfedildi?

Rivayete göre  M.Ö 2737 de Çin imparatoru Shen Nung bir ağacın altında dinlenirken,ortada yanan ateşin üzerinde kaynayan su vardır ve üzerine ağacın yaprakları düşer. Kısa bir süre içerisinde suyun renginin değiştiğini gören kral , bu ilginç renkli suyun tadına bakar ve çok sever bu şekilde çay ilk olarak Çin kültüründe yerini alır.

Çay Bitki midir Ağaç Mıdır😊

İlk duyduğumda çok şaşırdım ama çay gerçekten de ağaçta yetişiyor. Bizim ülkemizde gördüğümüz şekilde kolay hasat yapılması için bodurlaştırılmış bitki formu daha yaygın, fakat çay ağaçlarını uzak doğuda bolca görebilirsiniz.

Magic of Tea -Çayın Büyülü Dünyasından 5 Çay Türü

Bu yazıya adını veren , öğrendiğimde beni mest eden bilgi gerçekten çok şaşırtıcı. Dünya da tüketilen çayların hepsi (bitki &meyve çayları dışında) sadece tek bir dal çay bitkisinden Camellia Sinensis ten evriliyor evet yanlış duymadınız. Bitkinin yetiştirilme, toplanma ve işleniş şekillerine göre çeşitli türde çaylar elde edilebiliyor. Örneğin, hepimizin gayet iyi bildiği ve günlük hayatımızın vazgeçilmezi olan siyah çayın elde edildiği bitkiden; yeşil çay, beyaz çay ve maça gibi çeşitli çay çeşitleri elde edilebiliyor.

• Beyaz Çay

En az işlenen çay çeşididir. Demleme süresi az fakat tadı ,dokusu gerçekten fresh bir tat veren en fazla Uzak doğuda tüketilen bir çay. Tüketimi az çünkü tadını ve aromasını tam alabilmesi için sadece bahar aylarında hasat edilebiliyor. Laf aramızda gerçekten kalite budur dedim ilk tadımda.Üretimi az olan bu çayın tabi ki fiyatı da oldukça yüksek😊 Camellia sinensis bitkisinden beyaz çay elde etmek için; bitkinin tomurcukları, birinci ve ikinci yaprakları tazeyken toplanıyor. Daha sonra yapraklar soldurulup,dikkatle ayıklanıyor ve özel fırınlarda kurutuluyor. Beyaz çayın diğer camellia sinensis çay çeşitleri içerisinde öne çıkmasının nedeni de toplanmasından işlenmesine kadar tüm işlemlerin büyük bir titizlikle yürütülmesi. Beyaz çayın diğerlerine göre daha açık renkli olmasının ve çaya bu adın verilmesinin sebebi; çay yapraklarının üzerini kaplayan gümüş renkli tüylerdir. Hatta Çin Krallarının bu çayı elde etmek için, saraydaki özel bir kadın ekibini çalıştırdığı ve ipek eldivenler ile bu çayı toplattığı da söyleniyor😊

• Yeşil Çay

Kendi içerisinde çok fazla ketagoriye ayrılan ve Dünya da en fazla tüketilen çaydır. Çin , Hindistan,Kazakistan yeşil çay tüketimi en yoğun ülkelerin başında gelmektedir.

1. Greenleaf Hindistan ın kuzeyinde dağlık bölgelerden toplanır ve nadir bulunan sade yeşil çay olarak geçer çok fazla bir işlem görmez.Uzun yeşil yapraklarını kurutulduktan sonra bile fark edebilrisiniz.
2. Jasmine Pearls benim favorim bu oldu😊 Bu çayı içerken ,kendimi bir anda çocukluğumda site bahçesinde oynarken buldum ,toplayıp özünü içtiğimiz yasemin bitkisinin aroması birebir çayın içindeydi diyebilirim😊 Yapımında, toplanan yeşil çayların üzerinde yasemin bitkileri (ıslak) bekletildiği için direct kokusunu ve aromasını alıp içine hapsediyormuş.Sonrasında elle tek tek top haline getiriliyor.Hakikaten ülkemizde az tüketiliyor, fakat özellikle sakin kalmak istediğimiz zamanlarda seçebileceğimiz bir çay alternatifi olabilir.

   

3. Morgentau içerinde bol miktarda şeftali notası bulunduran ve sanki koktely içiyormussunuz gibi his veren bir çay .İçerisinde mango, gül yaprakları , peygamber çiçeği bulunuyor işleme sırasında tüm bitkilerin aroması son ürüne gerçekten tamamıyle geçıyor.
4. Ginger Twist adından da anlaşılacağı gibi işlem sırasında yoğun miktarda zencefil ile birleşiyor. Nota olarak safran bitkisi, aynısafa bitkisi, ayva ve zencefil içeriyor.

• Oolong Çayı

Oolong çayı, camellia sinensis bitkisinden elde edilen ve mistik bir aromaya sahip olan çay çeşididir. Oolong çayı yapmak için; camellia sinensis bitkisinin yaprakları kısmi oksidasyon işlemine tabi tutulur. Bu oksidasyon işlemi, oolong çayının arzu edilen aromaya ve tada sahip olmasını sağlar.Oolong çayı elde etmek için uygulanan oksidasyon işleminin derecesi genellikle %10 ve %80 arasında değişiklik gösterir. Oksidasyon derecesi daha düşük tutulan oolong çayı daha çok yeşil çayı andırırken oksidasyon derecesi %50’nin üzerinde olan oolong çayının tadı daha çok siyah çayı andırır. Fakat oolong çayının aroması daha tatlı ve daha hafiftir. Oldukça özel bir kokuya ve aromaya sahip olan bu çay, siyah çayın ve yeşil çayın adeta buluşması gibidir. Oolong çayının her yudumunda; siyah çayın zengin ve güçlü aromasını ve yeşil çayın o ferahlatıcı aromasını hissedebilirsiniz.

1. Milky Oolong oksidasyon sırasında süt ile işleme giren oolong çayı , günlük tükettiğimiz siyah çayın sahlep ile ufacık teması gibi. Tadı gerçekten çok güzel soft ve küçükken annemizin pişirdiği sütün üzerindeki kaymak tadı geliyor ara ara, eğitim sırasında tattığım en iyi çaydı diyebilirim😊 Hatta sonrasında evime de aldım. İlk baharda hasat edilen çaydan üretiliyor ve demleme süresi 2-3 dk.

   

2. Oolong Ti Dung elinize aldığınızda iri iri sarılmış yeşil yaprakları direct görebiliyorsunuz.Bu çayı elde edebilmek için kurutulma işlemi sırasında, çalışanlar yapraklara elleriyle hafifçe curve şeklini veriyor. Oksidasyonu tamamlanan çay ,içime hazır😊 Demleme süresi Milky Oolong ile aynı.

• Macha Çayı

Camellia sinensis bitkisinden üretilen en özel çay çeşitlerinden bir tanesi de macha. Maça çayının da işleniş biçimi oldukça özel.Maça çayı elde etmek için; camellia sinensis bitkisinin yaprakları, hasattan neredeyse bir ay öncesinde gölgede bırakılıp üzer,ne özel bezler örtülür. Gölgede bırakılan ve güneş ışığı temas etmeyen çay yaprakları aminoasit yönünden zenginleşir ve çay yapraklarının rengi daha koyu hale gelir.Gölgede bekletilen çay yapraklarının hasattan sonra sapları ve damarları ayrılır. En son işlemde de yaprakları öğütülerek toz haline getirilir.Böylelikle Japon çay seramonisinin vazgeçilmezi olan ve ülkemizde de sevilerek tüketilen maça çayı elde edilir. Oldukça özel bir kokuya ve aromaya sahip olan bu çayın da faydaları saymakla bitmez.

• Siyah Çay

Sofralarımızın vazgeçilmezi siyah çaya sonunda geldik😊 Siyah çay, camellia sinensis bitkisinden elde edilen diğer çay çeşitlerine göre bir miktar daha fazla işlem görür.Siyah çay elde etmek için; çay yaprakları fermantasyon işlemine tabii tutulur. Bu işlem sonucunda çay yapraklarının hücre öz suyundaki kimyasal maddelerde değişiklikler meydana gelir. Bu işlemler siyah çayın; rengini, kokusunu ve aromasını etkilemektedir.Siyah çay geçirdiği fermantasyon nedeniyle diğer camellia sinensis çaylarına nazaran daha koyu bir renge ve daha yoğun bir aromaya sahip olur.

1. Assam Çayı Hindistan’da çaylar genellikle yetiştiği bölge ile anılırlar. Kuzey Hindistan’ın Assambölgesinde yetişen bu özel çayın, bulunduğu iklim koşulları nedeniyle benzersiz bir tadı ve aroması vardır. Hindistan’da Darjeeling ile birlikte en çok bilinen çaylardan biri olan Assam, kuvvetli tadı sebebiyle siyah çaylar arasında özel bir yere sahiptir. Çay tiryakilerinin özellikle aradığı bir çay çeşididir.

2. Darjeeling Çayı Darjeeling çayı, Hindistan’ın Darjeeling bölgesinde yetişmekte olup ismini de buradan almaktadır. Dünyadaki en iyi ve en pahalı çaylar kategorisinde yer alan Darjeeling çayı berrak demi ve açık renginden dolayı çayların şampanyası olarak da adlandırılmaktadır. Görünümü gerçekten şampanya gibi 😊 Güçlü dağ güneşi ve düşük gece sıcaklıkları sebebiyle yavaş bir şekilde büyüyen çay yapraklarına sahip bu nadide çayın içimi oldukça keyifli.

   

3. English Breakfast Çayı, süt ve şeker ile uyumlu olan klasik, güçlü ve dolgun bir karışımdır. Assam çayının pürüzsüzlüğü, Seylan çayının parlaklığı ve Kenya çaylarının güçlü tadı ile birleşince ortaya mükemmel doyurucu bir uyum çıkar.
4. Lapsang Souchong Smoked China olarakta bilinen çay  Camellia sinensisyapraklarının tütsülenmesi ile oluşur. Bu tütsüleme işlemi, çiğ çay yapraklarına soğuk duman verilerek gerçekleştirilir. Duman aromasının yoğunluğu, yaprakları ısı ve duman kaynağından daha yakına veya uzağa koyarak ayarlanabiliyormuş bana hafif dumanlı hali bile yeti😊 Lapsang souchong’un aroması; odun dumanı, çam reçinesi, füme kırmızı biber gibi farklı  notalar içeriyor, tercihe göre sütle karıştırılabilir fakat acı değil😊
5. Masala Chai Hindistan’da “çay” anlamına gelen “chai”nin en sık tüketilen şekli olan Chai Masala, bu bölgede yetiştirilen çayların çeşitli baharatlar ile karıştırılmasıyla elde edilen çok özel bir karışımdır.Kuvvetli bir tadın yanı sıra malt ve baharatlı bir aroma içeren bu çay isteğe göre bal ve sıcak sütle birlikte de tüketilebilir.
6. Earl Grey Çay, adını 19. yüzyıl Büyük Britanya başbakanlarından  Earl Grey‘den almıştır.Earl Grey’in bu özel tatlı çayı diplomatik bir hediye olarak aldığı söylenir.  Turunçgiller familyasından bergamot meyvesinin kabuğundan çıkarılan rayihalı yağla bitkiye tat verilir.
7. Kenya Çayı bilinen en hızlı demleme süresine sahip çaydır. Üretim tekniği olarak çayın çok küçük yapılara bölünmesinin bunu sağladığı söylenir. Siyah çaylar arasında demlik, bardak poşet çaylarda en fazla kullanınlan çay Kenya çayıdır.
8. Türk Çayı 😊 En sona bizi bıraktım.Türkiye çay ile Cumhuriyetin ilk yıllarında tanışır. Rus mühendisler işgalleri sırasında, iklimlendirme haritaları üzerinde çalışır ve çayın Karadeniz bölgesinde yetiştirilebileceği üzerine notlar alır .İşgal sonrası ziraat odası başkanı Hulusi Bey bu raporu görür ve Batum dan aldığı tohumlarla ilk denemeyi Rize’de evinin arka bahçesinde yapar ve gerekli yerlere çayın verimli bir şekilde üretilebildiği bilgisini verir😊

Sofralarımızın vazgeçilmezi ince belli siyah çayın ülkemize gelişi de bu şekilde başlar.

Dostlar çaysever biri olarak katıldığım çay eğitiminden ciddi anlamda keyif aldım. Bu mucizevi bitkinin her bir çeşidi ayrı güzel , her birinin ardında farklı hikayeler var.

Daha fazla bilgi ve gezi fotoğrafı için instagram hesabım @dilara.geziyor ‘u takip edebilirisiniz.

Sevgiyle kalın!

Dilara😊