Alacahöyük Gezi Rehberi – Çorum Gezi Notları ve Antik Kentler

Alacahöyük İle Açık Hava Tapınağına Yolculuk

Yaşadığınız yerde bir zamanlar başkalarının hayatlarını sürdüğü gerçeği, yeni bir düşünce olmasa da aslında çok ilginçtir. Çorum da yaşamış Hititler ’in bize bıraktıkları da böyledir. Sizleri M.Ö.3000, 4000 yıllarına gitmeye gerek duymadan Alacahöyük’e keşfe çıkarmaya karar verdim. Bir önceki yazımda Çorum Hattuşaş keşfindeydik. Bu yazımda da Alacahöyük Gezi Rehberi ile ülkemizin en ünlü tarihi alanlarından birini okuyabilirsiniz.

İkinci Durak Alacahöyük

M.Ö.2500 yıllarına kadar giden Hitit öncesi kral mezarlarından çıkan eserler en önemli buluntular buradadır. Bu eserler Hattuşaş’ın gölgesinde kalmış olsa da beni çok heyecanlandırmıştı.1835 yılında İngiliz seyyah William Hamilton tarafından keşfedilen Alacahöyük’te ilk kazılar 1935 yılında Atatürk’ün isteği üzerine başlamış. Ve bu kazılar günümüzde de hala devam etmektedir. Ören yerinin bulunduğu alana ilk vardığımızda karşımıza müze çıkıyor. Müzeyi gezmek işini sona saklamıştım. Yola devam ettik ve karşımıza vagonlar çıktı. Bu vagonlar toprağın taşıması için kullanılmıştır. Atatürk ’ün emri ile buraya hibe edilmiş. Bulunduğum yoldan devam edince hemen karşımıza Sfenksli Kapıyı görüyoruz. Bu kapının özelliği dışa bakan yüzünün sağında ve solunda bulunan kabartmaların olması.

Bu özellikte olan tek Hitit İmparatorluk kapısıymış. Alacahöyük Antik Kentte görülecek şeyler çok fazla olmasa da en ilginç çeken yerlerden biri Potern denilen savunma tünelleriydi. Diğer önemli yerlerden biri de ‘Eski Tunç Çağı Mezarları’ höyüğün güneydoğusunda bulunan 13 tane mezardan 6 tanesi aslına uygun olarak yeniden canlandırılmış. Mezarlarda Altın gümüş ve değerli taşlardan oluşan takılar, silahlar ve pişmiş toprak gibi eşyalar da mezarın içine bırakılıp defnedilme töreninin birer parçası olarak da kurban edilmiş sığır başları ve bacak kemikleri de buraya bırakılmıştır. Kalıntıları dolaştıktan sonra yolumuzu müzeye doğru çevirdik. Müzeye giriş 5TL ve müze kartı geçerlidir. Yerel Müze 1940 yılında açılmış ve 1982 yılında bugün bulunduğu yere taşınmıştır.2011 yılında ise yeniden düzenlenip ziyarete açılmış.

Alacahöyük’e Nasıl Gidilir?

Alacahöyük, çorum şehir merkezinden 53 kilometre uzaklıktadır. Çorum merkezden Alacahöyük’e direkt toplu taşıma aracı bulunmuyor, bunun için özel araç ya da taksi en iyi seçenektir.

Yazılıkaya Açık Hava Tapınağı

Yazılıkaya, yüksek kayalıkların oyularak tanrı ve tanrıçaların kayalara kabartma şeklinde işlendiği bir açık hava tapınağıdır. Bu tapınak A ve B odaları şeklinde ayrılmış. A odasında Hititlerin yeni yılı kutlama törenleri yaptıkları, B odasında ise M.Ö.13 yüzyıl krallarının ölüm ve anma törenleri yaptıkları düşünülüyormuş. 92 tane Hitit Tapınağı bulunmaktadır. Tapınaklar genel olarak birbirine benziyorlar, fakat tasarım bakımından ufak tefek farklılıklar göstermektedir.

Hititlerin yaptığı tapınaklar tek tip değildir. Kayalardaki kabartmalar İmparatorluk Panteonunun barış tanrıçaları olan Hava Tanrısı ve Güneş Tanrıça ’sının özünü oluşturmaktadır. Bu kabartmalara göre Yazılıkaya ‘Yeni yıl şenlikler evi ‘olarak tanımlanıyor. Hititler Yeni yıl ve ilkbahar kutlamaların da tüm tanrılar Hava Tanrısına ait bu evde bir araya geliyorlarmış. Kaya Tapınağı, dışarıdan büyükçe bir yapı kompleksi ile ayrılmakta. Yapıdan günümüze ulaşan parçalar ise temel duvarlardır.

A Odası’nın Tarihi

A Odası’nda bulunan kabartmalar çok çeşitli ve ayrıntılı bir şekilde işlenmiştir. Sol kaya yüzeyinde ikisi dışında yalnız tanrılar, sağ tarafında ise yalnızca tanrıçalar işlenmiştir. Hititlerin birçok tanrı ve tanrıçaları vardır. Yazmak istiyorum ama sayfalar dolusu olacağından sadece önemli tanrılarından bahsetmek isterim. Bu kadar çok tanrılara sahip olmalarının sebebi ise, kendilerine dâhil olan kültürlerde ki tanrıları da kabul ediyorlarmış. Yayılmacı bir politika izledikleri için, geçtikleri tüm coğrafyada tüm halkın inançlarını benimsemişlerdir.

Tanrılar arasında Ay tanrısı, Savaş ve Aşk tanrısı Şauşka, savaş tanrıları Heuse ve Astebi, Bilgelik tanrısı İya, Hava tanrısının babası Tahıl tanrısı Kumarbi isimleri ile bilinen Tanrılardandır. Tanrıçalar tasvirinde: geniş bir şal altına kemerli ve pliseli uzun bir etek, geniş kollu bir bluz ile ucu sivri ve yukarı kalkık pabuç figürleri kayaların üzerine işlenmiştir. Başlarında ise yüksek, üstü çıkıntılı başlıklar vardır. Kabartmalara tasvir edilen çoğu tanrıların etekli bir şekilde betimlendiği görülmektedir. Tanrılar, tanrısallığın sembolü olarakta bilinen alın üzerinde bir boynuzu bulunan yüksek sivri külah giyerler.

B Odası’nın Tarihi

B Odasında ki kabartmalar kuşaklar şeklinde değil, yan duvarlara dört bağımsız şekilde figür işlenmiştir. Odanın arka bölümünde üç derin niş bulunuyor. İşlevleri bilinmeyen bu nişlere adak eşyalarının konulduğu sanılıyor.

Çorum Mutfağı – Alacahöyük Gezi Rehberi 

Hititlere başkentlik yapmış Çorum, köklü tarihi ve zengin kültürü bölgenin mutfağını da etkilemiş. Ben gittiğim her yöre de, mutlaka o yörenin lezzetleri nelerdir merak eder tadarım. Burada da bin bir çeşit yemekler arasından şunları sıralayabilirim; bakır kazanlarda 16 saatte pişen ünlü İskilip dolması, kuru mantı, madımak, söbelik dolması, tirit, keşkek, haşhaşlı çörek, borhani (hamurlu, yumurtalı, mantarlı) kömbe, oğmaç, hedik, teltel, has baklava gibi lezzetleri tadabilirsiniz.

Çorum’dan Ne Alınır?

Çorum leblebisinin geçmişi 300 yıl öncesine dayanıyor. Şehrin dört bir yanından bulunan leblebici dükkânlarından satın alabilirsiniz. Bölgenin en önemli el sanatlarına ait bakır eşyalar, taş oyma ürünleri ve el örgüleri, el işi baston, Kargı tulum peyniri, patik, çorap ve el örgü ürünlerini alabilirsiniz.

Hattuşaş Yazısı

Alacahöyük Diğer Bilgiler

Benim gibi siz de Hitit Tarihine meraklı iseniz mutlaka vakit kaybetmeden gitmelisiniz.