Güneydoğu Asya’nın haritada ejderha şeklini anımsatıp başkenti Hanoi olan, tarihte çok acı çekmiş kendi halinde mutlu, renkli kişiliği olan güzeller güzeli ülkesi. Üç günlük Vietnam turumda gözlemlediklerim, dinlediklerim ve öğrendiklerimle Vietnam- Hanoi turum ve Vietnamlılar hakkında öğrendiklerimle…
Öncelikle ülkenin bayrağı kırmızı zemin üzerine sarı yıldızdan oluşmaktadır. Kırmızı zemin şehitlerinin kanını ifade etmekle beraber sarı yıldız ise Vietnam insanının soyunu ifade etmektedir. Her bir köşesi için işçiler, köylüler, askerler, aydınlar ve gençler olarak belirtilmektedir.
Vietnam Gezi Rehberi | 3 Günde Vietnam Rüyası
Ülkenin para birimi Vietnam Dongudur. Ülkenin her yerinde Amerikan doları ile alışveriş yapmakta sıkıntı yoktur. Kredi kartı ise çoğu yerde geçmemekle birlikte geçen yerlerde de kurda fark oluşturmaktadır.
Resmi dili Vietnamcadır ama ikinci dil olarak Fransızcayı kullanmaktadırlar. Esnafla da İngilizceyi çoğunlukla rahatça konuşabiliyorsunuz.
Ülkede yeşil tabiat çok kuvvetli. Tropikal bir memleket. Yaz kış mevsimi var. Fakat ülke kuzeyden güneye doğru uzayan bir yüzölçümüne sahip olduğundan her yerinde aynı mevsim şartları söz konusu değil.
Ülkede trafik sağ şeritten akmakla birlikte ülkede motosiklet sayısı araba sayısının neredeyse yirmi katı kadar. Çünkü bu ülkede motosiklet kullanmanın maliyeti az ve vergisi yok. Kadını erkeği, yaşlısı genci motosiklet üzerinde Vietnam caddelerinde. Bu durum da Vietnam’da yaya olmak çok zor. Karşıdan karşıya geçerken iki kat daha dikkatli olmalısınız. Çünkü arabaları kontrol etmek motosikletliye dikkat etmekten daha kolay. Ülkede kaldırımlar ise daha çok motosiklet, bisiklet park etmek, bir şeyler satmak, yemek yemek için kullanılmaktadır.
Vietnam’daki evlerin tarihi maksimum 1800’lere dayanmaktadır. Çok eski bina göremezsiniz. Eski ya da yenilenmiş mimari ile Vietnam’da evler iki katlı. Ayrıca evlerde balkon yok. Balkon kültürü sadece Fransızlardan kalma binalarda var.
Ülkede çoğu yerde pirinç tarlaları var. Khan nehri ülkeden geçmektedir. Başkent Hanoi için ise sular şehri deniliyor. Hanoi’de su kanalları bolca mevcut. Hanoi, çevresi tarlalarla çevrili bir şehir, kilometrelerce tarlalara sahip. Şehirde tarım çok önemli. Vietnam’ın kendisini güçlü hissetmesinin ana sebeplerinden bir tanesi başkentine yakın yerlerde tarım arazilerinin olması. Bu sebeple hiç aç kalmayacaklarını düşünüyorlar.
Ülkede nehir yataklarından çok şey üretiyorlar. Nehir içindeki taşlardan, içinden çıkardıkları bitkileri bile değerlendiriyorlar. Bu bitkileri alıp küçük yerleşkelerdeki suyun temizlenmesi için kullanıyorlar. Bizim dezenfektanlarla yaptıklarımızı onlar nehirden çıkardıkları küçük bitkilerden yapıyorlar.
Aynı zamanda ülkede mermercilik gelişmiş. Mermerden çeşitli heykeller, süslemeler, eşyalar da yapılmaktadır.
Çinlilerden sonra en büyük lake işçiliği yapan millet ise yine Vietnamlılardır.
Ayrıca şahane inci üreticisi oldukları da kesin.Bu konuyla ilgili ayrıntılı bir yazı yazacağım. İnci konusuna meraklı olanlar yeni yazımı bekleyebilir. 😊
Burada göreceğiniz başka bir sanatsal çalışma da Çinlilerden gelen bir teknik olan ipek iplerle dokunarak yapılan şahane resim çalışmaları. Muazzam işçilikle mükemmel tablolar ortaya çıkarıyorlar.
Vietnamlılar dünyanın her yeriyle ticaret yapıyorlar. Çin ve Rusya’ya bağlı kalmaktan kendilerini kurtarmışlar. Alt yapıda iyi değiller biraz daha karman çormanlar.
Vietnamlılar bonzai kültürünü seviyorlar. Süs olarak değil terbiye etme amaçlı düşünüyorlar. Vietnamlılar her şeyin üstesinden gelebilen insanlar. Bu sebeple ağaçları da terbiye ile büyütüyorlar.
Ülkede dikkatimizi mezarlıkları, mezar taşları çekiyor. İnsanlar sevdiklerini kaybettikten sonra onları referans gösterecek bir unsur olarak mezar taşı ortaya çıkıyor. Ölenler tanrısal boyuta geçiyor ve gömüldükleri yer de onların mabedi yerine geçiyor. Bu sebeple mezarları küçük bir mabed olarak düşünüyorlar ve onları temsil edecek şekilde mezarlıklarını kulübecik şeklinde yapıyorlar.
Vietnam deyince konik şeklindeki şapkalardan bahsetmemek de olmaz. Vietnam’da adı ‘Nuten lá’ (yaprak şapka) olarak geçen bu şapkalar genellikle güneşten korunmak için kullanılır. Ülkede her yerde bu şapkayla gezen, çalışan insanlar sıklıkla görebilirsiniz.
Vietnam Brezilya’dan sonra dünyanın en büyük ikinci kahve üreticisi. En ünlü kahvesi Vietnam Yumurta Kahvesi – Cà Phê Trứng. Vietnam usulü yumurta kahvesi hafif bir tada sahip, önce “Yumurta kahvede nasıl olur?” önyargısı oluşturan ama içinde yumurtanın tadını asla almadığınız üzerine tarçın serpilerek içilen güzel bir kahve. Fincanın içine kırılan ve çırpılan yumurtanın kremsi bir hale getirilmesi sonucu yoğun kahve eklenmesiyle elde edilen hem soğuk hem de sıcak servis edilebilen tatlı bir içecek.Birbirinden güzel Vietnam kahve çeşitlerini tatmak için sokaklarda kahve satıcısı ya da kahve dükkanına rastlamak mümkün.Ayrıca her hediyelik eşya dükkanında bile rastlanan geleneksel kahve bardakları da sevdiklerimize hediye götürülebilecek güzellikte.
Ülkede çeşit çeşit ve lezzetli meyveler var. Her sokakta bir meyve satıcı görmek mümkün. Ayrıca portakal rengi Budizm’in rengi olduğundan portakal renkli meyveleri çok seviyorlar ve onlar için çok değerli. Kendi inanç sistemleriyle bu durumu birleştiriyorlar. Vietnam Hakkında
Hanoi Şehir Turu – Vietnam Gezi Rehberi
Ho Chi Minh Mozolesi
Vietnam’ın kurucu lideri Ho Chi Minh Mozolesi şehrin göbeğinde yer almaktadır. Buraya girerken uzun kuyruklar oluşmakta ve güvenlik tedbirleri alınmaktadır. İçeriye girerken su bile kabul edilmemekte ancak içinde cüzdan ve telefonunuzun bulunduğu küçük boy çantalar kabul edilmektedir. Güvenlik kontrollerinden geçtikten sonra bizim Anıtkabir benzeri granit yapıdan oluşan anıt mezar meydanda sizi karşılıyor. Gittiğimizde askerlerin nöbet değişim törenlerine denk gelmemizi de ayrı bir şans olarak nitelendiriyorum. Aynı zamanda görkemli mozolenin yakınında, Vali Sarayı ve Ho Chi Minh’in bir zamanlar yaşadığı ev yer alıyor.
Yakın bir mesafede ise ‘Tek Sütunlu Pagoda’ yer almaktadır. Bu tapınak, Budizm’de saflığın sembolü olan lotus çiçeği gibi tek bir taş sütun üzerine ahşap olarak inşa edilmiş.
Vietnam’ın İlk Üniversitesi olan Literatür Tapınağı
1070 yılında dönemin kralı tarafından inşa edilen iyi korunmuş geleneksel tarz Vietnam mimarisinin mükemmel bir örneği olan tapınak, aslen Konfüçyüs’e adanmış Vietnam’ın ilk ulusal üniversitesidir. Dünyanın dört bir yanından gelen özel yetenekli öğrenciler burada eğitim görerek burada çalışma yapmışlar ve gönüllü olarak iş hayatlarına da burada devam etmişler. Zamanında binlerce mezun veren, şimdilerde ise eğitim ve edebiyatın bir anıtı haline gelen üniversitede başarılı mezunlarının isimleri, kaplumbağanın ölümsüz olduğuna inandıkları için taş kaplumbağaların üstündeki taş yazıtlara kazınmış. Burası, öğrenimin yanı sıra dini bir arayış noktası. Dikdörtgen upuzun mimariye sahip bu tapınağın beş avlusu var. Bu avlular arasında kademe kademe ilerleniyor. Bunun sebebi tanrıya yaklaşmak olarak adlandırılıyor. En önemli kültür yerlerinden birisi olan tapınağı yeni işe giren yeni evlenen herkes ziyaret ediyor. Kademe kademe ilerlemenin sebebi ise tanrıya yaklaşmak.Büyük bir davul ve çan kulesinin olduğu Tay Hoc adlı avludan ise şehir davul sesi ile uyandırılırmış çan sesi ile de şehirde gün bitiriliyormuş.
Hoan Kiem Gölü – Vietnam Gezi Rehberi
Hoan Kiem Gölü, Hanoi’nin merkezinde şehrin gürültüsünden uzaklaşmak isteyenler için popüler bir uğrak noktası olup spor ve meditasyon yapanların gözdesi olan bir yer.İlginç efsanelere konu olan bu göl Vietnamlılar için kutsal kabul edildiği için de göl aynı zamanda bir tapınağa da ev sahipliği yapıyor. Kaplumbağanın kutsal olduğuna ve uzun ömrün sembolü olduğuna inandıkları için de tapınakta bu gölden çıkarılan kaplumbağalar da sergilenmektedir.
Su Kuklası Tiyatrosu
Thang Long Kukla Tiyatrosu Unesco Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde yer alan Vietnam’a özgü “Su Kuklaları Gösterisi”. Kuklalar suyun altına gizlenen uzun çubuklarla idare ediliyor ve kukla ustaları karanlık sularda gizleniyor. Havuzun iki yanındaki müzisyenler, geleneksel enstrümanlar ile birlikte halk şarkıları söyleyerek kuklalara ritm katıyorlar.Yılanların balıkçıları kovalaması, Anka kuşunun dansı, .. gibi piyesler mevcut. Hanoi’de yerel kültürünün önemli bir parçası olan Su Kuklası Tiyatrosu’nu burada yapılacaklar listesinde yer alıyor. Tiyatro yaklaşık olarak 40-45 dk sürüyor.
Cyclo (Bisiklet Taksi) Turu – Vietnam Gezi Rehberi
Hanoi merkezde yapılacaklar arasında bu ülkenin ‘tuktuk’ taksisi olarak adlandırılan üç tekerlekli bisiklet taksileriyle kısa bir şehir turu yapıp, arka sokaklardaki alışveriş yerlerini, cafeleri, sokak lezzetlerini hızlandırılmış olarak görme imkanı buluyorsunuz. Bu bisiklet taksilere binerken fiyat konusunda pazarlık edebilir ve Amerikan doları üzerinden ödeme yapabilirsiniz.
Hanoi Train Street
Hanoi’de yapılacaklar listesinde daracık sokaktan geçen trenin geçişini izlemek de olmalı. Daracık sokakta ortada tren rayı ve kenarlarda cafeler bulunmaktadır. Tren akşam saat 07.00-21.00 arası geçmektedir. Cafelerden aldığın içeceğini portatif sehpa ve taburelerde yudumlarken trenin geçeceğini ikaz eden düdük sesiyle bir anda sandalye ve portatif masalar kaldırılıyor ve duvara yanaşmanı istiyorlar. Rengarenk ışıklarla süslenmiş bu sokakta trene bu kadar yakın olup bu heyecanlı anı yaşamak Hanoi’de ayrı keyifli.
Vietnam’ın Gözbebeği ‘Ha Long Bay’
Vietnam denince ilk aklınıza gelen yer Unesco Dünya Mirası listesinde yer alan Ha Long Bay (Halong Körfezi) olmalı. Denizin içinden dik yükselen her biri farklı şekil ve büyüklükten oluşmuş,üzeri ağaçlardan oluşan ada ve adacıkların bulunduğu eşi benzeri olmayan güzellikte Ha Long Körfezi, sizi farklı bir rüyalara götürüyor.
Hanoi merkezden yaklaşık dört saat uzaklıkta bulunan körfezde cruise turları, geleneksel bambu tekne turları bulunmaktadır. Yapılan tekne turları ile adacıkların arasında eşsiz bir manzara keyfi yaşayarak buranın büyülü dünyasında kaybolabilirsiniz.
Ha Long Körfezinin oluşumu ile ilgili olarak da çeşitli rivayetler mevcut.
Bir rivayete göre;
‘Anne ejderha yavru ejderhalarla su da oynamayı çok seviyor. Bir gün çok güzel vakit geçirirken iblisler saldırıyor. Herhangi bir kurtacı olmadığından anne ejderha yürekten dua ediyor. ‘Lütfen bize yardım et’ diyor. Sonra birden göklerden gelen büyük bir ejderha da yüksek bir alev ağzından saçıyor. Tüm o ateş topları yeşim sulara düşer düşmez yeşim taşlarına dönüşüyor ve iblisten bu şekilde kurtuluyorlar. Bugünkü yeşil yeşil adacıklar bu şekilde oluşuyor.
Diğer bir rivayet ise;
Efsaneye göre Çinliler’e karşı savaşan Vietnamlılar savaş sırasında tanrıya yalvarmış. Tanrı da onlara bir ejderha göndermiş, ejderha ağzından her alev saçtığında bu adalar oluşmuş. Böylece bu kara parçaları sayesinde Vietnamlılar Çinliler’den kurtulmuşlar.
Ha Long Körfezi turunda aynı zamanda içinde çok güzel sarkıt ve dikitlerin bulunduğu, kapısından çıktığınızda harika bir Ha Long Körfezi manzarasına sahip ‘Cennet Sarayı’ (Heaven Palace) adını verdikleri mağarada ziyaret yerleri arasında bulunuyor.
Not: Hava koşulları eğer uygun olmaz ise körfezde tekne turlarına asla izin verilmiyor.
Antik Başkent Ninh Binh
Ninh Bình için karadaki Halong Bay deniyor. Çünkü burada bir sürü dağ-tepe var ama bunlar Halong Körfezi’ndeki gibi denizde değil, karadalar. Ninh Bình UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan, doğal güzelliklerle kültürel zenginliği birleştiren eşsiz bir yer.
Hanoi’ye 90 km mesafede güneyde yer alan antik Vietnam’ın başkenti olan Ninh Binh de Tam Din Coc Mağaraları ve 10. yüzyılda hüküm süren Kral Dinh & King Le’ye ithaf edilen eski tapınakların bulunduğu çok sayıda güzel manzaralar var.
Ninh Binh’de bulunan taşlara karstik kayalar adı veriliyor. Üzerlerinde görünen dilim dilim hareketler ise kayaların mineral değerlerine bağlı olarak değişiyor. Aynı zamanda deprem olduğu için sarsılan kayalar bir rafın üzerine dizilmiş kitaplar gibi duruyor.
Ninh Bình’i bu kadar özel kılan diğer şey ise efsane nehir-kanal turları. Pirinç tarlalarının arasında geleneksel teknelerle gezerken kendinizi masallar diyarında hissedebilirsiniz. Bu tekneleri genellikle Vietnamlı kadınlar kullanıyor ve el ile değil bisiklet medalı çevirir gibi ayaklarıyla tekneyi sürüyorlar. Yaklaşık bir saat süren nehir turunda harika nilüferler, yemyeşil bir doğa, karstik kayaların içinden geçen başını tamamen eğerek geçeceğin tüneller bulunmaktadır.
Ayrıca burada çekilmiş olan bir film ise halkın dilinde. Kong: Kafatası Adası filmini söyleyerek size nehirde birçok yeri işaret ediyorlar.
Vietnam Mutfağı
Vietnam yemekleri genel olarak bizim ağız tadımıza pek hitap etmese de dünya genelinde oldukça popüler.
Fransızlar 1954 yılında Vietnam’ı terk ettikten sonra mimari ve şehircilik planları burada kalmış oluyor. Gastronomi anlamında da eserlerini burada bırakıyorlar. Vietnam’ın mutfağı aslında Fransızlardan önce de Çin mutfağı olsa da Fransızlardan sonra Çin ve Fransız karışımı bir Vietnam gastronomisi oluşmuş oluyor. Kuzey kesimlerde daha çok Çin mutfağı izleri görülürken güney kesimlerde de Fransız mutfağının izleri görülmektedir.
Vietnamlılarda çorba çok önemli. Savaş zamanında burda ne bulurlarsa çorba yapmak için eklemişler. İçinde bir sürü malzemelerin bulunduğu istiridye soslu çorbaları için lezzetli olduğunu söyleyebilirim.
Ülkede tüm Asya ülkelerinde olduğu gibi akşamları çoğu kaldırımda sokak lezzetleri kuruluyor. Bu kaldırımlarda da yöreye özgü farklı lezzetleri her daim deneyimleyebilirsiniz.
Pho çorbası, mantarlı,istiridye soslu tavuk çorbası, pirinç noodleları, karides kızartması, köri soslu-kajun fıstıklı tavuk yemekleri, çin lahanası, olmazsa olmaz ekmek yerine tükettikleri pirinç pilavları, deniz mahsülleri, Vietnam böreği olarak geçen spring rollsları, tavuklu salataları (Goi Ga) ve sokak lezzetleri ile aç kalmayacağınız bir Asya ülkesi.
Tropikal meyve konusunda da zengin olan ülkede muz, gül elması, ananas, hindistan cevizi, çarkıfelek meyvesi, papaya, mango, kavun, karpuz gibi meyveleri üç öğünde de rahatlıkla tüketebilir enfes tatlarını alabilirsiniz. Bu meyvelere de her sokak başında bir satıcı da mutlaka bulabilirsiniz.
Ayrıca ülkede sokak satıcılarında meşhur olan seni almaya zorlayan diğer bir tatları da bizim pişilerimize benzeyen ama susamlı, tatlı bir lokma.
Kısacası Vietnam’da kendinize göre bir lezzet mutlaka bulabilirsiniz.
Asya mutfağına merak duyuyorsanız daha geniş bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.
Son Olarak Vietnamlılar – Vietnam Gezi Rehberi
Vietnam kelimesi aslında 1910’da çıkmış bir kavrammış. Çok eski bir kavram, kadim kavram değilmiş. Dolayısıyla bundan 1500 sene önce buradaki insanlara Vietnamlı denilemezmiş. Aslına bakılırsa Çin coğrafyasından hatta Yanze coğrafyasından çıkma bir millet oldukları söyleniyor.
Vietnamlıların aslında ilk çıkış noktası Çinlilerken değişik dönemlerle bu insanlar irili ufaklı değişimle ırk değişik bir karışıma geliyor. Karşımıza Vietnamlı insanlar çıkıyor. Gözlerinin şeklinden yüzlerinin şeklinden dolayı Çinli olarak hitap edilse de ırk olarak daha esmerler. Bu yönden Çinlilerden ayrılıyorlar.
Vietnamlılarla alışverişlere bakacak olursak mantık yürütmek çabaları yok. Mekanik şekilde tüccarlık yapıyorlar.En büyük dez avantajları yüz ifadeleri. Yüz şekilleri mimik yapmaya müsait değil. Baktığında daha resmi görünüyorlar fakat mimiksiz bir imajları var. Bu sebeple size ne hissettiklerini yansıtamıyorlar. Alışverişte de pazarlık konusunda Tayland ve Kamboçya halkı gibi peşinizden gelip ‘Tamam senin dediğin olsun’ demiyorlar 🙂
Sıcaklıkları ve ülkelerine duydukları sevgi ile Vietnamlıları tanımak günün birinde herkese nasip olmalı diyerek Güneydoğu Asya’nın en çekici ülkelerinden biri olan Vietnam’a sevgilerimi sunuyorum.
Ve Mottom: ‘Hayat her yaşında çok güzel’
